مروری بر سیمای عرب در هزار سال نثر فارسی و نگاه های متفاوت در سبک های مختلف آن

بررسی تصویر، تصویرشناسی و تصویر دیگری از اهمیت بسیاری برخوردار است. اهمیتش بیشتر به علت نقش آن در شناسایی ملت ها به همدیگر و زدودن تصویر کلیش های و تحریف شده است که یک ملت درباره ملتی دیگر دارد. از آنجایی که ادبیات میتواند ملل مختلف را با هم آشنا و نزدیک سازد پس، از آن انتظار میرود شکاف حاصل شده میان ملل نزدیک به هم دیگر را از میان ببرد. در حقیقت حاکمیت آموزه های اسلامی، دو عضو پیکره امت عرب و ایرانی را به هم نزدیک میساخته است و زمانی که این آموزه ها در نظر گرفته می شده اند، شاهد دید باز و پذیرفتن دیگری بوده ایم و هنگامی که شرایط، آنها را از هم دور میکرده، اشتراکات آنان نادیده گرفته میشده و جستجوی ذره بینانه تفاوت ها و تلاش برای بزرگنمایی آنها و گاه تحریف و تزویر حقایق، صورت میگرفته است. این مطلب را میتوان در آثار منثور فارسی از طریق بررسی سیمای عرب در آن مشاهده کرد. پژوهش پیش رو در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که تصویر دیگری (عرب) در نثر فارسی چگونه است؟ آیا نگاه نویسندگان ایرانی به عرب ها از دیرباز تاکنون یکسان و یا همسان بوده است؟ و اگر تغییری در آن صورت گرفته، عوامل تغییر چه بوده است؟ نتیجه این پژوهش تفاوت بسیاری بین نگاه به عرب پیش از قرن نوزدهم و پس از آن را نشان می دهد. نثر کلاسیک تصویر منصفانه ای از عرب به نقش کشیده است، ولی این تصویر در نثر معاصر تغییر کرده و بیشتر منفی بوده است. عوامل بسیاری در این تغییر نگاه نقش داشته اند که پژوهش به آنها پرداخته است.