بررسی رابطه تعلق خانوادگی، هویت ملی و پایبندی به ارزش ها با میزان مهاجرت دانش آموزان المپیادی به خارج از کشور

سرمایه انسانی مهمترین عامل توسعه و پیشرفت جوامع گوناگون است و نخبگان نقشی تعیین کننده در آن دارند. در 14سال گذشته، 62 درصد از دانش آموزان مدال آور المپیادی کشور، ترک وطن کرده و به کشور هایی چون آمریکا و کانادا کوچیده اند. هدف این نوشتار بررسی رابطه تعلق خانوادگی، هویت ملی و پایبندی به ارزشها در میان دانش آموزان برتر المپیادی با میزان گرایش مهاجرت در میان آنان بوده است. این بررسی با روش های توصیفی از نوع پیمایشی به انجام رسیده و برای شناخت ابعاد آن از تحقیقات تاریخی نیز بهره گرفته شده است. حجم نمونه پژوهش با بهره گیری از فرمول کوکران، به شیوه تصادفی و خوشه ای،300 نفر بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با نرم افزارهای معتبر و شاخصهای آماری توصیفی و استنباطی و جدولهای توزیع فراوانی و محاسبه درصدها صورت گرفته است. اعتبار پرسشنامه ها با دوبار آزمایی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ انجام یافته و روایی آنها تایید شده است. در نهایت در میان انگیزه های درونی و بیرونی مهاجرت در جامعه نمونه مورد نظر، نقش عوامل اجتماعی – فرهنگی (هویت، خانواده، پایبندی به سنتها و...) تاثیر بیشتری داشته است. یافته های این بررسی نشان داده که در میان دانش آموزان المپیادی که تعلق خانوادگی، هویت ملی و پایبندی به ارزشها از جمله باورهای مذهبی قوی تر بوده، گرایش به مهاجرت کمتر بوده است. این بررسی از میان نظریه های موجود به نظریه اجتماعی و فرهنگی و آرای پژوهشگرانی مانند «لی»، «پیکوت»، «براون» و «میر» که مهاجرت را همواره ارادی نمی دانند و به کششها و رانشهای مقصد و مبدا توجه می کنند، نزدیکی بیشتری دارد.