مشارکت خصوصی در بخش عمومی آب و فاضلاب: هزینه های مبادله، ضد انحصار و تعرفه گذاری غیرخطی

اتخاذ رویکرد بلندمدت برای سرمایه گذاری در بخش آب و فاضلاب ایران از آنجا اهمیت پیدا می کند که کشور ما با کمبود آب روبه روست و در عین حال شبکه آبرسانی فرسوده بوده و از روش های آبیاری عمدتا قدیمی در بخش کشاورزی استفاده می کند و این موضوع منجر به میزان هدررفت بسیار زیادی می شود. با در نظر گرفتن این موضوع، یکی از روش هایی که برای سرمایه گذاری کارآمد در این بخش استفاده می شود، مشارکت خصوصی در بخش عمومی است که در موارد بسیاری موفق و گاهی هم ناموفق بوده است. لذا سوالی که مطرح می شود این است: چه نوع چارچوب قراردادی با بخش خصوصی احتمال موفقیت این نوع مشارکت ها را افزایش می دهد؟ روش سنتی در این نوع مشارکت این گونه است که قسمت ساخت تجهیزات و خدمات توزیع و بهره برداری به طور جداگانه توافق و اجرا می شود و ارتباط بین این بخش ها از طریق قیمت بر واحد آب برقرار می شود. اما در روش مدرن، این مشارکت به صورت یکپارچه انجام می شود و به دلیل این یکپارچگی مشارکت کننده خصوصی می تواند از قیمت گذاری های غیرخطی به صورت کارآمدتری استفاده کند. در این مطالعه از دید قیمت گذاری، اثر نوع قراردادهای مشارکت بر موفقیت آن ها تحلیل شد. ابتدا مدل سازی نظری ساختار تقاضای آب و هزینه ارائه آن در بخش ساخت و ارائه خدمات ارائه شد. سپس با استفاده از معیار رفاه اجتماعی نتایج درونزای انعقاد قراردادهای یکپارچه و جداگانه، که بر اساس آن قیمت های غیرخطی و بر واحد استفاده می شوند، در قراردادهای بلندمدت و کوتاه مدت ارزیابی شد. مقایسه ها با استفاده از شبیه سازی بر اساس روش های حداکثرسازی عددی انجام شدند. طولانی کردن مدت قرارداد و استفاده آزادانه از قیمت گذاری های غیرخطی برای موفقیت استفاده از مشارکت خصوصی یکپارچه در بخش عمومی دارای کارآمدی اجتماعی است. البته در صورت بزرگی هزینه های اجتماعی بهره برداری ممکن است بهتر باشد از رویکردهای سنتی و یا سرمایه گذاری مستقیم خود دولت استفاده شود.