ارائه مدل تصمیم گیری به منظور مشارکت در سرمایه گذاری پروژه های BOT و BOO بخش آب و فاضلاب کشور

توسعه اقتصادی کشورها به عوامل گوناگونی از جمله اجرای پروژه های عمرانی زیرساخت بستگی دارد. شبکه های بزرگ آبرسانی و فاضلاب از جمله پروژه های زیرساخت بزرگی است که تحت مالکیت دولت بوده و به حجم بالایی از اعتبارات نیاز دارد. مطابق ماده 214 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف است به منظور افزایش کارآمد و اثربخش طرح های سرمایه ای، روش های مشارکتی از جمله BOT و BOO را به کمک بخش خصوصی به کارگیرد. هدف از این مطالعه، بررسی و شناسایی چالش های این گونه پروژه ها با بهره گیری از ارزیابی معیارها و مواد قراردادهای فوق الذکر در پروژه های مشارکتی آب و فاضلاب است و همچنین ارائه مدلی که بتواند به تصمیم گیری سرمایه گذاران بخش خصوصی جهت مشارکت در این گونه پروژه ها منتج شود. ابزار جمع آوری اطلاعات در پژوهش پیش رو، مصاحبه با خبرگان صنعت آب و فاضلاب و توزیع پرسشنامه در 2 مرحله میان آنها است. در مرحله اول بررسی مفاد قراردادها، مصاحبه با خبرگان صورت گرفت و خروجی این مرحله، داده ها و ورودی های لازم جهت تهیه پرسشنامه را مهیا ساخت. چهارده شاخص به عنوان اصلی ترین مواد این گونه قراردادها استخراج شد و در قالب جدولی میان خبرگان توزیع شد و این شاخص ها با توجه به میزان اهمیتی که خبرگان برای آنها قائل بودند؛ از نمره 1 تا 10 امتیاز گرفتند. برای رتبه بندی و امتیازبندی شاخص ها نیز از روش تاپسیس بهره گرفته شد و در نهایت با توجه به وزن شاخص ها و ترتیب اهمیتی که با نمودار پارتو مشخص شد، در مرحله دوم 10 شاخص به دو دسته شاخص اصلی و شاخص فرعی شامل (4 شاخص اصلی و 6 شاخص فرعی) تقسیم شد و مدلی جهت امتیازدهی خبرگان سرمایه گذار (بخش خصوصی) برای تصمیم گیری در مشارکت ارائه شد. با مدل ارائه شده می توان به پیمانکاران جهت تصمیم گیری مناسب و استراتژیک در سرمایه گذاری راهنمایی کرد. پژوهش نشان می دهد عواملی که مربوط به کارفرما می باشند، در تصمیم سازی پیمانکاران بزرگ مهم ترین نقش را ایفا می کنند. لذا می توان نتیجه گرفت که تعهدات کارفرما و بینش و همکاری و همراهی او با پیمانکاران می تواند رضایت طرفین و در نهایت موفقیت پروژه را به همراه آورد.