ساختار مفهومی هویت بر پایه منابع اسلامی

این پژوهش با هدف کشف ساختار مفهومی هویت در منابع اسلامی انجام شد. بدین منظور، با استفاده از روش کیفی تحلیل محتوا و معناشناسی زبانی، هویت در منابع اسلامی معادل یابی و مولفه های ساختاری آن استخراج گردید. سپس، برای بررسی روایی محتوایی، معادل ها و مولفه های هویت در اختیار کارشناسان علوم حوزوی، که دارای تخصص روان شناسی یا علوم تربیتی بودند، قرار گرفت. یافته ها نشان داد پس از بررسی 561 مفهوم از منابع اسلامی، نخست 17 مورد و در نهایت، 7 مفهوم فطرت، شاکله، سجیه، ایمان، تسلیم، معرفت نفس و هویت فلسفی، بیشترین هماهنگی را با سازه هویت نشان داد و بر پایه شواهد نظری و دیدگاه متخصصان، «معرفت نفس» مناسب ترین معادل برای هویت معرفی شد و 16 مولفه ساختاری برای آن استخراج گردید. بر پایه درجه بندی متخصصان، 9 مولفه باورها، ارزش ها، اهداف، گرایش ها، شناخت اکتسابی، ویژگی های پایدار، احساس هشیارانه، خودارزشمندی و خودپایی، به عنوان مولفه های نهایی ساختار هویت معرفی شد. بنابراین، هویت در منابع اسلامی پاسخ به سوال کیستی فرد است که جنبه های گوناگون خود را شامل می شود.