مکان یابی مولفه های موثر بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت شیرامین و بررسی شاخص اشباع شدگی آن

به دلیل قرارگیری ایران در منطقه خشک و نیمه خشک توجه به منابع آب ضروری به نظر می رسد. در این میان توجه به منابع آب زیرزمینی به دلیل ماهیت پنهان و نیز هزینه های استخراج و نیز پایش کمی و کیفی آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به دلیل اهمیت موضوع منابع آب در منطقه دریاچه ارومیه به بررسی کیفی آب زیرزمینی در یکی از آبخوان های مجاور این دریاچه پرداخته شده است. به علت نیاز روزانه انسان به آب جهت مصرف شرب، کشاورزی، صنعت و بهداشت اهمیت ویژه آن به وضوح قابل لمس است. منطقه شیرامین با دارا بودن آبخوانی به مساحت تقریبی 34 کیلومترمربع یکی از دشت های حاشیه دریاچه ارومیه است. به منظور بررسی آب های زیرزمینی منطقه شیرامین از 18 نقطه از سراسر دشت، با در نظر گرفتن بهترین توزیع، نمونه ها جمع آوری و برای 12 پارامتر آنالیز شدند. در این پژوهش از روش تحلیل چندمتغیره آماری (تحلیل مولفه های اصلی و نمره عاملی) با تلفیق GIS و شاخص اشباع شدگی استفاده شد. اعمال تحلیل مولفه های اصلی منجر به استخراج چهار عامل شد. مولفه اول ناشی از تاثیر سازندهای کربناته، مولفه دوم ناشی از تغذیه آب باران، مولفه سوم ناشی از تاثیر سولفات و فلوراید و مولفه چهارم به علت بار عاملی بالا برای نیترات ناشی از فعالیت های بشری است. درون یابی نمره های عاملی با GIS نشانی داده که بیشترین مساحت نمره های عاملی مثبت مربوط به مولفه اول بوده و از مولفه اول به ترتیب به سمت مولفه چهارم مساحت نمره های عاملی مثبت پوشش داده شده کاهش یافته است. به طور کلی عواملی همانند کاهش بارش، افزایش برداشت و فعالیت های شدید کشاورزی باعث افت کیفیت آب منطقه شیرامین شده است، به طوری که نمونه های بالادست و انتهای دشت به ترتیب دارای شاخص اشباع شدگی مثبت تر از نظر سنگ های کربناته و هالیت بود.