طراحی و روانسنجی پرسشنامه توانمندی شناختی سالمندان از تغییرات فردی

با در نظر گرفتن روند رو به رشد جمعیت سالمندی و کاهش توانائی های جسمی، روانی و فراوانی بیشتر بیماری های مزمن در آنها، توجه به توانمندی آنها یک ضرورت محسوب می شود. لذا هدف از این مطالعه طراحی و روان سنجی پرسشنامه توانمندی شناختی سالمندان از تغییرات فردی می باشد.
در این مطالعه روش شناسی، 294 سالمند 60 تا 70 سال به روش نمونه گیری آسان در شهر بوشهر وارد مطالعه شدند. جهت طراحی پرسشنامه از روش والتز 2010 استفاده شد. بر اساس بررسی هدفمند متون، مدارک و مستندات موجود پیرامون توانمندی سالمندان، نسخه اولیه پرسشنامه با 42 گویه طراحی شد. پس از تایید اعتبار صوری توسط مشارکت کنندگان، روایی محتوی پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصین دانشگاه و روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی انجام گردید. پایایی درونی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و پایایی بیرونی پرسشنامه با استفاده از آزمون بازآزمایی تعیین گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS ویرایش 18 استفاده شد.
نسخه اول پرسشنامه توانمندی شناختی سالمندان از تغییرات فردی با 42 گویه طراحی گردید. در فرایند روان سنجی پرسشنامه طی انجام روایی محتوی هیچ گویه ای حذف نگردید. پرسشنامه با شاخص روایی محتوایی 0/95 و نسبت روایی محتوایی0/82 از روایی محتوای مطلوبی برخوردار است. بر اساس تحلیل عامل اکتشافی تعداد گویه های پرسشنامه به 32 گویه تقلیل یافت و ابعاد توانمندی در 8 عامل شامل توان جسمی، احترام به خود، معنویت، تعهد، عملکرد نقش، موقعیت شناسی، خودمدیریتی و خود ارزیابی با توان پیش بینی 75/787درصد حاصل گردید. ابعاد پرسشنامه با آلفای کرونباخ 0/84-0/62 و ثبات بیرونی با ضریب همبستگی 0/96 از پایایی مطلوبی برخوردار بود.
با توجه به روایی و پایایی مطلوب پرسشنامه توانمندی شناختی سالمندان بکارگیری آن در مراکز آموزشی، درمانی و مراکز توانبخشی جهت ارزیابی سطح توانمندی سالمندان به منظور بررسی میزان نیازمندی و ارائه خدمات بهینه به آنان توصیه می شود.