بررسی نقش نورپردازی منظر پیاده راه ها در افزایش کیفیت پیاده روی شهروندان (نمونه موردی: پیاده راه خیابان ساحلی قم)

افزایش حجم حضور و تردد اتوموبیل ها در سطح شهرها و به وجود آمدن ازدحام ترافیکی در معابر اصلی شهر سبب شده تا دوباره موضوع انسانی کردن شهرها از طریق افزایش قابلیت پیاده مداری و توجه دوباره به سهم جا به جایی عابر پیاده در نظام حمل و نقل در دستور کار برنامه ریزان و طراحان شهری قرار بگیرد. در طول روز مسیرهای پیاده روی توسط نور طبیعی روشن شده و تجربه یک پیاده روی راحت، ایمن و لذت بخش را فراهم می کند. اما در طول شب، این تکنیک های نور پردازی مصنوعی هستند که باید با حفظ استانداردهای پیاده روی، محیط را برای نیازهای خاص و اولویت های عابرین پیاده، روشن کنند. عواملی متعددی در ایجاد یک نور پردازی مناسب برای یک پیاده روی امن و جذاب موثر هستند. در این مقاله سه عامل ایمنی، امنیت شخصی و جذابیت به عنوان مهم ترین عوامل موثر در کیفیت بخشی به پیاده روی شهروندان مورد بررسی قرار گرفته اند. شهر قم به دلیل دارا بودن ویژگی های فرهنگی و اقلیمی خاص، از پتانسیل بالایی جهت جذب عابرین پیاده به خصوص در ساعات پایانی شب برخوردار است که باید از این توان بالقوه حداکثر استفاده را کرده و محیط و مناظر شهری را به بهترین شکل برای پیاده روی شهروندان آماده کرد. از این روی، در این پژوهش به نقش نور پردازی در کیفیت بخشی به پیاده روی شهروندان پرداخته شده است. روش این پژوهش، توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است و جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه و توزیع پرسشنامه در بین شهروندان شهر قم صورت گرفته است و برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. حجم نمونه با توجه به تعداد عابران پیاده استفاده کننده از پیاده راه در مقطع زمانی مورد نظر با استفاده از فرمول کوکران و در نظر گرفتن 80 درصد احتمال وجود صفت و 96.1 احتمال صحت گفتار و 5% خطا 190 نفر برآورد گردید که به سبب بالا بردن اطمینان از نتایج پژوهش، به 195 نفر افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان دهنده این موضوع است که در صورتی که به نورپردازی مسیرهای پیاده روی توجه ویژه شده و اجرای دقیق آن در دستور کار برنامه های کیفیت بخش به فضای شهری به خصوص در شهرهایی با اقلیم کویری قرار گیرد، می توانیم ضمن بهبود کیفیت زندگی شهری، نقش مهمی در افزایش امنیت، ایمنی و جذابیت پیاده راه ها ایفا کرده و زمینه ساز افزایش کیفیت پیاده روی و در نتیجه افزایش حضور شهروندان در فضای شهری و گسترش فرهنگ پیاده مداری شویم.