پهنه بندی حساسیت سیل گیری با استفاده از روش ترکیبی نوین تئوری بیزین فرایند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز نکا استان مازندران)
نویسنده:
چکیده:
تهیه نقشه حساسیتپذیری سیلاب، نخستین گام در برنامه های مدیریت سیلاب است. هدف از این پژوهش، شناسایی مناطق حساس به سیلگیری با استفاده از روش ترکیبی نوین تئوری بیزین فرایند تحلیل سلسله مراتبی (Bayes-AHP) در حوضه آبخیز نکا شهرستان ساری است. به منظور تهیه نقشه حساسیتپذیری سیلگیری در منطقه مطالعاتی، نقشه پراکنش سیلابها بهمنظور تحلیلهای آماری تهیه شد. از تعداد کل 342 موقعیت سیل، 70 درصد (240 موقعیت سیل) بهمنظور اجرای مدل و 30 درصد (102 موقعیت سیل) بهمنظور اعتبارسنجی استفاده شد. با استفاده از مطالعه گذشته و پیمایشهای گسترده میدانی، 11 عامل موثر شامل درصد شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از آبراهه، تراکم زهکشی، شاخص پوشش گیاهی تفاضلی نرمالشده (NDVI)، سنگشناسی، کاربری اراضی، شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI)، شاخص توان آبراهه (SPI)، بارندگی سالانه و انحنای سطح بهمنظور پهنهبندی سیلگیری بررسی شد. با استفاده از روش AHP، وزن هر یک از عوامل و بر اساس تئوری بیزین وزن هر یک از طبقات عوامل موثر بر وقوع سیلابهای منطقه مطالعه شده محاسبه شد. درنهایت، نقشه پهنهبندی حساسیتپذیری سیلگیری در پنج طبقه و در محیط نرمافزار ArcGIS10.1 تهیه شد. بهمنظور ارزیابی مدل منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان داد مدل ترکیبی دقت مناسبی (761/0) در شناسایی پهنه های حساس به سیلاب دارد. بر اساس نتایج بهدست آمده، عوامل درصد شیب، ارتفاع و کاربری اراضی بهترتیب با وزنهای260/0، 195/0 و 146/0 بیشترین تاثیر را در وقوع سیلابهای منطقه مطالعاتی داشتهاند. همچنین طبق نتایج، 24/17 و 37/15 درصد از حوضه آبخیز نکا در رده های حساسیت زیاد و بسیارزیاد قرار گرفته است. مدل ترکیبی ارائه شده میتواند برای تحقیقات بیشتر در زمینه تهیه نقشه خطر سیلگیری و مدیریت بحران استفاده شود.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
447 تا 462
لینک کوتاه:
magiran.com/p1686882
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!