مقایسه روش های متداول و هوشمند در تخمین پارامتر تابع مفصل به منظور تحلیل فراوانی چندمتغیره جریان کمینه (مطالعه موردی: حوضه آبریز دز)

در سال‏های اخیر، توجه به ساختار وابستگی موجود در بین متغیرهای هیدرولوژیک افزایش یافته و این امر موجب شده است که تحلیل چند متغیره به عنوان جایگزین مناسبی در مقابل روش‏های تک متغیره معرفی شود. در این مطالعه از تابع مفصل برای تحلیل چند متغیره جریان‏های کمینه حوضه آبریز دز در محل ایستگاه های تنگ پنج بختیاری و تنگ پنج سزار استفاده شد. ابتدا جریان کمینه هفت روزه در محل ایستگاه های مطالعه شده، از داده های دبی روزانه رودخانه های بختیاری و سزار در دوره آماری 1335 1391 استخراج شد. در مرحله بعد، 11 تابع توزیع احتمالاتی مختلف به داده های جریان کمینه برازش داده شد که در این بین توزیع‏های لجستیک (برای ایستگاه تنگ پنج بختیاری) و مقادیر حدی تعمیم یافته (برای ایستگاه تنگ پنج سزار) به عنوان توزیع حاشی های مناسب انتخاب شدند. پس از انتخاب توزیع‏ حاشی های، باید پارامتر مفصل تعیین شود. در این مطالعه، از دو روش توابع منطقی برای حاشیه ها (IFM) و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات (PSO) استفاده شد. نتایج نشان داد روش PSO عملکرد مناسب‏تری در برآورد پارامتر مفصل داشت. سپس از بین توابع مفصل علی میخائیل حق، کلایتون، فرانک، گالامبوس و گامبل هوگارد، تابع مفصل فرانک با داشتن کمترین خطا و بیشترین دقت برای ایجاد توزیع توام جفت داده های جریان کمینه هفت روزه ایستگاه های تنگ پنج بختیاری و تنگ پنج سزار انتخاب و دوره بازگشت‏های توام در دو حالت «یا» و «و» محاسبه شد.