بررسی دیدگاه مخالفان قاعده حداکثری سنخیت علت و معلوم

یکی از فروع مهم اصل علیت، قاعده سنخیت علت و معلول است که موجب تقابل فیلسوفان مدافع این قاعده با مخالفان آن شده است. این مخالفت‏ها را با توجه به دو معنای حداقلی و حداکثری سنخیت، می‏توان به دو دسته تقسیم کرد: معنای حداقلی سنخیت در نظام‏های فلسفی پیش از حکمت متعالیه معنا می‏یابد و معنای حداکثری نیز با توجه به مبانی خاص حکمت متعالیه چون اصالت وجود و تشکیک وجود تبیین می‏گردد. مخالفان معنای حداقلی سنخیت، متکلمان و به‏ویژه اشاعره هستند و مخالفان معنای حداکثری سنخیت شامل گروه های مختلفی از جمله برخی از فیلسوفان مخالف حکمت متعالیه، برخی اصولیین و نیز تفکیکی ها هستند. در این مقاله به تحلیل و نقد مخالفان معنای حداکثری و پاسخ به آنها بر مبنای حکمت متعالیه می‏پردازیم.