ارزیابی تجارت آب مجازی در بخش صنعت استان زنجان

بحران منابع آب به دلیل روند رو به رشد مصارف آب به ویژه در کشورهای در حال توسعه، از اهمیت زیادی برخوردار است و چشم انداز تولید و دستیابی به امنیت غذایی را در این کشورها به شدت تهدید می نماید. تجارت آب مجازی به عنوان راهکاری جهت غلبه بر بحران کمبود آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک مطرح بوده و بر پایه تامین آب مواد غذایی مورد نیاز از خارج از محدوده و وارد نمودن مواد آب بر از بخش های دارای آب کافی است. با توجه به اینکه بخش صنعت در حال حاضر به عنوان پایه توسعه استان زنجان مطرح شده است، لذا مطالعه حاضر با هدف تجزیه و تحلیل تجارت آب مجازی در بخش صنعت استان زنجان انجام شد. برای انجام این پژوهش از اطلاعات طرح آمارگیری از کارگاه های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر مرکز آمار ایران برای سال 90-1389، استفاده شد. ضمن دسته بندی صنایع، نیاز آبی و تولیدات این صنایع، میزان آب مورد نیاز آنها تخمین زده شد. نتایج نشان داد که بیشترین محتوای آب مجازی استان زنجان به صنعت تولید زغال کک و پالایشگاه ها، صنعت تولید کاغذ و محصولات کاغذی و صنعت مواد غذایی و آشامیدنی به ترتیب با میانگین 70/32، 14/26 و 63/11 مترمکعب بر میلیون ریال، اختصاص دارد. همچنین میزان کل صادرات آب مجازی بخش صنعت استان زنجان، معادل 10/3 میلیون مترمکعب برآورد شده است که 50 درصد آن به فعالیت تولید فلزات اساسی اختصاص دارد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که استان زنجان در بخش صنعت در مجموع صادرکننده خالص آب مجازی است.