خلیج فارس و هویت ایرانی

مسئله اصلی نوشتار حاضر، تبیین جایگاه خلیج فارس در ذهنیت، خاطره جمعی، روح ملی و هویت ملی ایرانیان و نقش آن در شکل دهی به هویت ایرانی در مقطع کنونی، علل و زمینه های ساختاری برجسته شدن آن طی دو دهه گذشته و نیز مرور مهم ترین مخاطرات و آسیب های موجود در این زمینه می باشد. روش آن فراتحلیل پژوهش ها و گزارشات و تدوین تجربه زیسته نگارنده در این حوزه می باشد. از یافته های مهم مقاله آن است که هم اکنون خلیج فارس به عنوان یک نماد غرور ملی و احساس مالکیت ملی تبدیل شده و شهروندان ایرانی تعلق تاریخی و فرهنگی دیرپای آن را در کشور ایران درونی نموده و باور دارند که نشانه های آن در تولید انبوه قطعات نمایشی، موسیقی، فعالیت های وسیع پژوهشی، فعالیت های مدنی در فضای مجازی و واقعی و... می باشد. در بخش بعدی مقاله ریشه ها و عوامل برجسته سازی و برساخت خلیج فارس در شاکله هویت ایرانی طی چند دهه اخیر بررسی شده و مجموعه این روندها در قالب 13 عامل راهبردی، سیاسی، بین المللی، دفاعی، جذابیت های طبیعی، ریشه های تاریخی، شرایط تجاری و اقتصادی، نفت و انرژی، فعالیت های بندری، صنعتی و خدماتی، رسانه ای و... شناسایی و معرفی شده اند. در پایان نیز چند ملاحظه مهم سیاست گذاری برای تقویت و تداوم جایگاه خلیج فارس در هویت ایرانی اشاره شده که از آن جمله اند: پرهیز از ملی گرایی افراطی، جلوگیری از تقابل هویت ایرانی هویت عربی، ضرورت مشارکت نهادهای مدنی و غیررسمی در این حوزه و تلاش برای تثبیت جایگاه تاریخی خلیج فارس در مراجع مهم حقوقی، علمی و فرهنگی بین المللی.