حساسیت چندگونه آفت انباری به اسانس های گیاهان شوید، کرفس و نعناع وحشی

استفاده از آفت کشهای شیمیایی علاوه بر تهدید سلامتی انسان، خطرات محیطی را هم به وجود آورده است. اسان سهای گیاهان معطر به عنوان حشره کشهای طبیعی و سالم برای کنترل حشرات آفت مطرح شده اند. در تحقیق حاضر، سمیت اسانس گیاهان شوید، کرفس و نعناع وحشی روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات (Callosobruchus maculatus F.) ، لاروهای شبپرهی مدیترانهای آرد (Ephestia kuehniella Zeller) و شبپرهی هندی (Plodia interpunctella (Hübner)) بررسی شد. بر اساس نتایج تجزیهی شیمیایی اسان سها با دستگاه گاز کروماتوگرافی-طیف سنج جرمی، (+)-کاروون (81/48 درصد)، آپیول (58/22 درصد) و لیمونن (61/12 درصد) در اسانس شوید، آپیول (82/21 درصد)، دی-لیمونن (21/21 درصد)، 3-کارن (80/11 درصد) در اسانس کرفس و میریستیسین (35/13 درصد)، 3-ترپینولنون (33/13 درصد) و 2-ایزوپروپیلدن سیکلوهگزانون (239/9 درصد) دراسانس نعناع وحشی به عنوان ترکیب های اصلی شناسایی شدند. اسان سها سمیت تدخینی بالایی را روی هر سه گونه آقت نشان دادند. LC50اسانسهای نعناع وحشی، شوید و کرفس روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات بهترتیب 958/58، 769/67 و 888/94 میکرولیتر بر لیتر برآورد شدند. لاروهای شبپرهی هندی نسبت به لاروهای شبپره مدیترانه ای آرد و حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات در برابر اسانس شوید حساستر بودند. اسانس نعناع وحشی سمیت تدخینی بیشتری نسبت به اسانس های شوید و کرفس روی شبپره مدیترانهای آرد نشان داد. همچنین لاروهای شبپره هندی نسبت به حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات حساسیت بیشتری در برابر اسانس نعناع وحشی نشان دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که اسانسهای شوید، کرفس و نعناع وحشی دارای پتانسیل حشره کشی مناسبی بوده و می توانند در مدیریت سوسک چهارنقطه ای حبوبات، شبپره مدیترانهای و شبپره هندی مد نظر قرار گیرند.