بررسی اثر عصاره ریشه گزنه بر پارامترهای هیستومتریک قشر مخ و مخچه در موش های صحرایی متعاقب تجویز تستوسترون

تستوسترون یک هورمون استروئیدی است که توسط گنادها و غدد آدرنال ترشح می شود. دوز بالای تستوسترون منجر به کاهش نورون زایی می شود و آپوپتوز را در شرایط آزمایشگاهی القاء می کند. جهت تعدیل اثر تستوسترون، گیاهان حاوی ویژگی های آنتی آندروژن می توانند مفید باشند. اورتیکا دیوئیکا، که اغلب به نام گزنه رایج است، حاوی ترکیبات آنتی آندروژنی می باشد. علاوه بر این، اثرات فیتواستروژنی گزنه ارزیابی شده است. در این مطالعه اثر عصاره ریشه گزنه بر ساختارهای بافتی قشر مخ و مخچه موش های صحرایی بعد از تزریق تستوسترون مورد ارزیابی قرار گرفت.
20 سر موش صحرایی نژاد ویستار بالغ نر سالم به صورت تصادفی به 4 گروه تقسیم شدند: گروه کنترل (تغذیه معمولی بدون هیچ گونه درمانی دریافت کردند)، گروه تستوسترون (10 میلی گرم/کیلوگرم تستوسترون به صورت زیر جلدی دریافت کردند)، گروه عصاره ریشه گزنه (50 میلی گرم/کیلوگرم عصاره ریشه گزنه به صورت خوراکی دریافت کردند) و گروه گزنه + تستوسترون (50 میلی گرم/کیلوگرم عصاره ریشه گزنه به صورت خوراکی و 10 میلی گرم/کیلوگرم تستوسترون دریافت کردند). پس از 6 هفته، مغزها توسط هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شدند. تعداد جسم سلولی نورونی، قطر هسته نورون ها، قطر سلول های پورکنژ و قطر لایه های مخچه اندازه گیری شد.
هیچ تفاوت معنی داری در میانگین تعداد جسم سلولی نورونی در قشر مخ، قطر سلول های پورکنژ در مخچه و ضخامت لایه های مخچه بین گروه های مختلف وجود نداشت. قطر هسته نورون ها در لایه گرانولار داخلی مخ در گروه تستوسترون نسبت به گروه های گزنه و گزنه + تستوسترون به طور معنی داری افزایش یافت.
گیاه گزنه می تواند به عنوان یک تعدیل کننده تستوسترون در نظر گرفته شود. جهت تعیین اثر دقیق‏تر گزنه بر مغز، مطالعه های بیشتری مورد نیاز است.