توزیع میزان بستری بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر در استان اردبیل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS

بیماری های قلبی- عروقی اولین علت مرگ ومیر و ناتوانی در جهان است. آگاهی از وضعیت سلامت و الگوی فضایی و زمانی شیوع بیماری نقش اساسی در برنامه ریزی سلامت دارد. لذا این پژوهش با هدف بررسی روند فضایی و زمانی بیماری عروق کرونر در استان اردبیل انجام گرفت.
این پژوهش مطالعه ای توصیفی– تحلیلی و مقطعی است. جمعیت مورد بررسی تمامی بیماران بستری به علت بیماری عروق کرونر در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در یک بازه زمانی 5 ساله (1394-1390) به روش سرشماری انتخاب شدند. داده ها از نظر محل سکونت و زمان بستری طبقه بندی شده و نرخ بستری براساس جمعیت بدست آمده همان سال محاسبه گردید. میزان های حاصله توسط SPSS-23 با استفاده از آزمون های توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سپس نقشه های توزیع فضایی به تفکیک سال با استفاده از نرم افزار ArcGIS 10.2 ترسیم شد.
در تجزیه وتحلیل دموگرافیک از 60156 بیمار بستری به علت بیماری عروق کرونر در بازه زمانی مورد مطالعه، 58 درصد را مردان و 42 درصد را زنان تشکیل میدادند. بیشترین محدوده سنی بیماران بستری 60-69 سال (25/3%) بود. در بررسی مدت و دفعات بستری بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر 92/4 درصد بیماران کمتر از 7 روز و 53/9 درصد بیماران یک بار بستری شده بودند. در بررسی روند زمانی بیماری، بیشترین نرخ بستری با روند صعودی در خلخال و با روند کاهشی در اردبیل و کمترین نرخ بستری علیرغم روند افزایشی در شهرستان کوثر مشاهده شد. در طول بازه زمانی بیشترین کاهش نرخ به ترتیب در شهرستان بیله سوار، مشکین شهر، نمین و نیر و بیشترین افزایش در گرمی، پارس آباد و کوثر دیده شد.
با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی توزیع فضایی و مناطق در معرض خطر و روند فضایی و زمانی بیماری عروق کرونر قلب در بازه زمانی 94-1390 در استان اردبیل مدلسازی شد. نتایج نشان داد که میزان بستری در برخی از شهرستان های استان علیرغم نوسان در سال های متوالی بالا بوده و روند افزایشی داشت. همچنین مناطق شمالی و جنوبی استان در معرض خطر بیشتری از لحاظ ابتلا بودند. با شناسایی مناطق در معرض خطر و روند افزایشی میزان بستری می توان از عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی در دوران کودکی و نوجوانی و در زمان درمان بیماران از مرگ و میر ناشی از این بیماری ها پیشگیری نمود.