دستور دادرسی گروهی در حقوق انگلیس: با نگاهی به حقوق آمریکا و ایران

پیش بینی حق ماهوی برای افراد، بدون تعبیه سازوکارهای شکلی مناسب برای تضمین آن، نتیجه چندان مطلوبی در پی نخواهد داشت، زیرا گاه به علت کم ارزش بودن خواسته، دادخواهی انفرادی بر پایه معیار سود- هزینه به صرفه نیست. افزون بر این، شمار زیان دیده ها بسیار زیاد است و طرح دعاوی متعدد مشابه در محاکم مختلف ممکن است به صدور آرای متهافت منتج گردد که نمی تواند برای یک نظام حقوقی مطلوب باشد. برابر مدل دعوای گروهی در حقوق امریکا، یک یا چند خواهان با شرایط خاص می توانند اصالتا و نیز به نمایندگی از دیگر خواهان ها اقامه دعوا نمایند. اگر خواسته خواهان ها مطالبه خسارت باشد، خواهان هایی که از جانب آنان دادخواهی صورت گرفته است، می توانند از گروه خارج شوند. در انگلستان برای مدیریت بهتر دادرسی از سوی دادگاه، دستور دادرسی گروهی پیش بینی شده است که به موجب آن قاضی می تواند اختیارات خود را با انعطاف بیشتری اجرا کند و با توجه به شرایط دادرسی، راهبردهای گوناگونی به کار گیرد. حکم دادگاه صرفا برای کسانی که وارد دادرسی شده اند، الزام آور است. در حقوق ایران سازوکار مشابهی وجود ندارد؛ هرچند در قانون تجارت الکترونیک به سازمان حمایت از مصرف کننده، اجازه دادخواهی به نمایندگی داده شده است.