حفظ استقلال نظام بورس و اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران

«نهادهای تنظیم گر مالی»، ازجمله سازمان بورس و اوراق بهادار، نقش مهمی در تنظیم مقررات مربوط به بازار سرمایه دارند. در گذشته از یک سو به دلیل سادگی ساختار حکومت، وضع، اجرا و تفسیر قوانین و نیز الزام اشخاص به رعایت آن ها صرفا برعهده قوای سه گانه مقننه، مجریه و قضائیه بود و از سوی دیگر، بسیط و محدود بودن وظایف حکومتی موجب می شد که این ساختار بتواند نیازهای جامعه را کفایت کند. با این حال، صنعتی شدن جوامع و اشتغال هرچه بیشتر دولت ها به اموری از قبیل بانکداری، تجارت، سرمایه گذاری، بیمه و صادرات و واردات، وضعیت را دگرگون ساخت و ایجاد نهادهایی با کارویژه تنظیم گری در حوزه روابط مالی را ضروری نمود. نهادهای مالی یادشده وظیفه دارند تا به عنوان موسساتی تخصصی، نیازهای نوین مالی جامعه را در اسرع وقت و به بهترین شیوه پاسخ دهند. شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان ارکان اصلی بازار سرمایه ایران، از جمله چنین نهادهای مالی هستند. کارایی موثر این نهادهای تنظیم گر مالی با استقلال آن ها درهم گره خورده است و به عبارتی، آنچه بیش از همه می تواند کارایی موثر چنین نهادهایی را سبب شود، تضمین استقلال آن ها است. استقلال نهادهای تنظیم گر مالی در وضع و تنظیم مقررات، نظارت، و استقلال ساختاری و مالی، جنبه های مختلفی هستند که در این مقاله بررسی می شوند. سپس ابعاد یادشده به طور خاص در نظام بورس و اوراق بهادار ایران تجزیه و تحلیل خواهند شد.