عوامل موثر بر پرداخت های غیر رسمی در نظام های سلامت: مرور نظام مند

پرداخت های غیر رسمی پدیده ای است که نظام سلامت بسیاری از کشورها با آن رو به رو بوده اند. این مرور نظام مند با هدف شناسایی ماهیت و انواع پرداخت های غیر رسمی و علل آن انجام شده است.
واژگان کلیدی «پرداخت های غیر رسمی» یا «پرداخت غیر قانونی» یا «زیرمیزی» و «نظام سلامت» در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی PubMed، Magiran، IranMedex، SID، Science Direct، HMIC و Scopus به زبان فارسی و انگلیسی، در بازه زمانی 2000 تا 2016 جستجو شدند.
ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانت داری در انتخاب و گزارش یافته ها و استناددهی به متون رعایت گردید.
سی و سه مقاله کامل برای مطالعه و تحلیل انتخاب شد. پرداخت های غیر رسمی یا غیر قانونی فاقد یک تعریف جهان شمول بوده و نگرش به آن ها در جوامع مختلف، متفاوت می باشد. علل پرداخت های غیر رسمی در سه دسته دلایل پرداخت کنندگان (دریافت خدمات باکیفیت، سریع تر و احترام)، دلایل دریافت کنندگان (پایین بودن دستمزدها و تعرفه ها، اعمال کسورات غیر منطقی از سوی سازمان های بیمه) و ضعف های نظام سلامت (ناکارآمدی بیمه ها در تامین مالی، نظارت ناکافی بر نحوه اعمال تعرفه ها و کمبود نیروی انسانی در برخی حرف) دسته بندی شد.
پرداخت های غیر رسمی با هر نیت، انگیزه و علتی، عواقب جبران ناپذیر و بی عدالتی را به دنبال دارد. هزینه های کمرشکن، نابرابری در دسترسی به خدمات و کیفیت آن ها و نابرابری در پیامدهای سلامت، از اصلی ترین عواقب پدیده پرداخت های غیر رسمی محسوب می شوند. واقعی شدن تعرفه ها در کنار تقویت بیمه ها، اطلاع رسانی و آگاه ساختن بیماران از حقوق خود و بهبود نظارت برای کاهش پرداخت های غیر رسمی توصیه می گردد.