تاثیر عامل های مدیریت زراعی و ویژگی های خاک بر جمعیت و بانک بذر علف هایهرز در کشتزارهای سویا

چکیده:
سابقه و هدف
برای طراحی راهکارهای مدیریتی موثر بر جمعیت علفهای هرز، شناسایی، دستهبندی و کمی سازی گونههای مختلف علفهرز برای هر منطقه، از جمله مهم ترین گامها و پایه مدیریت این گیاهان میباشد. جمعیت علفهرز و بانک بذر آنها در خاک، بسیار پویا است. پویایی جمعیت این گیاهان نیز به شرایط اقلیمی، خاکی، عامل های زیستی و مدیریتی وابسته است. بنابراین هدف از این تحقیق تعیین ترکیب و تراکم علفهای هرز و بانک بذر آن ها و تاثیر ویژگی های زراعی و خاکی بر جمعیت این گیاهان در کشتزارهای سویا در شهرستان کلاله بود.
مواد و روش ها
این مطالعه باهدف ارزیابی تاثیر عامل های مدیریتی و ویژگی های خاک بر ترکیب، تراکم گیاهچه و بانک بذر علف های هرز در کشتزارهای سویا (Glycin max L.) شهرستان کلاله در سال 1393 اجرا شد. برای این منظور اطلاعات زراعی (تناوب زراعی، کاربرد کود دامی و شیمیایی، مساحت مزرعه، نوع علفکش، نوع بذر) و ویژگی های خاک (اسیدیته، هدایت الکتریکی و ماده آلی) 200 کشتزار سویا در تابستان سال 1393گرد آوری شد. نمونه برداری از جمعیت علف های هرز و بانک بذر آنها در آغاز رشد سویا (پیش از انجام عملیات کنترل) انجام شد. برای بررسی تاثیر عامل های مدیریتی و خاکی بر حضور گونههای غالب (گیاهچه و بذرهای موجود در بانک بذر) از تجزیه چند متغیره استفاده شد.
نتایج و بحث: نتایج نشان داد که کشتزارهای سویای شهرستان کلاله به 16 گونه علفهرز (متعلق به 13 خانواده) آلودگی دارند و مهم ترین آنها بر پایه شاخص غالبیت، اویارسلام (60/70 درصد)، قیاق (42/45 درصد)، نیلوفرپیچ (19/37 درصد) ، خربزه وحشی (33/30 درصد) و کنجد شیطانی (29/27 درصد) بودند. یکی از نکات شایان توجه این است که سه گونه نیلوفرپیچ، خربزه وحشی و کنجد شیطانی جزء گونههای مهاجم استان گلستان بوده و برابر گزارش های ارائه شده هم اکنون تراکم بسیار بالایی از این گونه ها به ویژه در کشتزارهای شرق استان گلستان قابل رویت است. در اعماق 10-0 و 20-10 سانتی متر نیز به ترتیب بذر 19 و 20 گونه شناسایی شد و گونه های تاج خروس، خرفه و کنجد شیطانی مهم ترین گونه های مشاهده شده در هر دو عمق بودند. بین فراوانی بانک بذر علف های هرز و فراوایی گیاهچه آنها رابطه نمایی منفی وجود داشت. به این معنی که با افزایش تراکم گیاچه حضور یافته بر سطح خاک، از تراکم بانک بذر این گیاهان صورت غیرخطی کاسته شده است. نتایج به دست آمده از تجزیه چند متغیره عامل های مدیریتی و خاکی بر گونه های غالب در دو بخش فلور و بانک بذر نشان داد که عامل های مدیریتی و خاکی اثرگذاری های متفاوتی بر جمعیت گیاهچه و بانک بذر این گونه ها داشته و تاثیر عامل های مدیریتی در مقایسه با عامل های خاکی به مراتب بیشتر بود. به نحوی که کاربرد علفکش (بر فلور و بانک بذر) ، کود دامی (بر فلور و بانک بذر) و اسیدیته (بر فلور) موثرترین عامل های شناسایی شده بر گونه های مشاهده شده در فلور و بانک بذر بودند.
نتیجه گیری
با توجه به غالبیت پنج گونه اویارسلام، قیاق، نیلوفرپیچ، خریزه وحشی و کنجدشیطانی در فلور و بذر سه گونه تاج خروس، خرفه و کنجدشیطانی در بانک بذر خاک، میتوان گفت که گونههای اشاره شده سهم شایان توجهی در کاهش عملکرد محصول سویا در منطقه داشته و خواهند داشت. نتایج نشان داد که عامل های مدیریتی در مقایسه با عامل های خاکی تاثیر بیشتری بر جمعیت علف های هرز اشاره شده و بانک بذر آنها دارند. بنابراین با اصلاح برنامه های مدیریتی تا حد زیادی میتوان بر مشکل علفهای هرز چیره آمد.
زبان:
فارسی
در صفحه:
154
لینک کوتاه:
magiran.com/p1733941 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!