مروری بر ویژگی های سلامت بخش گلیکوماکروپپتید

امروزه همراه با افزایش تقاضا و مصرف محصولات فراسودمند، ترکیبات مختلفی به منظور تولید این فرآورده ها به مواد غذایی افزوده می شود که علاوه بر تامین نیازهای تغذیه ای پایه، موجب ارتقا سلامت و کاهش احتمال بروز بیماری ها می شوند. گلیکوماکروپپتید(GMP) حاصل از آب پنیر یکی از ترکیبات زیست فعال است که می تواند به منظور توسعه غذاهای فراسودمند به کار رود. GMP یک پپتید هتروژن شامل 64 اسیدآمینه است که از هیدرولیز کاپا-کازئین و شکستن پیوند بین اسیدآمینه فنیل آلانین 105 و متیونین 106 طی ساخت پنیر ایجاد می شود و دارای اثرات بیولوژیک مفید متعددی است. به منظور یافتن مستندات مرتبط با اثرات سلامت بخش GMP، جستجو در پایگاه های اطلاعاتی با کلیدواژه های فارسی و انگلیسی و بدون محدودیت زمانی صورت گرفت و 70 مقاله به دست آمد. از بین این مقالات، تعداد 48 مقاله بین سال های 2016-1980 که بیشترین ارتباط را با موضوع موردمطالعه داشتند، موردبررسی قرار گرفتند. نتایج مطالعات نشان داد که GMP به دلیل ساختار خود می تواند از اتصال باکتری های عفونت زا به دستگاه گوارش و همچنین باکتری های کاریوژنیک به سطوح دهانی جلوگیری کند. وجود GMP در رژیم غذایی موجب کاهش ترشحات معده و ترشح کوله سیستوکینین و در نتیجه ایجاد حس سیری می شود. یکی دیگر از کاربردهای مهم گلیکوماکروپپتید در رژیم غذایی افراد مبتلا به فنیل کتونوری است که به دلیل نقص ژنتیکی، توانایی متابولیسم اسیدآمینه فنیل آلانین را نداشته و باید از یک رژیم غذایی حاوی مقادیر کنترل شده فنیل آلانین استفاده نمایند و مواد غذایی حاوی GMP به دلیل دارا بودن مقادیر جزئی از این اسید آمینه برای این افراد مناسب هستند. علاوه بر این، داشتن اثر پری بیوتیک، تنظیم پاسخ های ایمنی و افزایش جذب مواد معدنی از جمله اثرات مفید دیگر GMP است. بنابراین طراحی فرمولاسیون های دارویی و غذایی با استفاده از GMP بر اساس هر یک از ویژگی های سلامت بخش ذکر شده می تواند کمک بسزایی به ارتقای سطح سلامت افراد نماید.