ردیابی ژن بتالاکتاماز در باکتری های جداشده از خاک های کشاورزی، چراگاه و معدن پیرامون معادن استان همدان، ایران

فعالیت های کشاورزی یکی از راه های افزایش و پراکنش مقاومت پادزیستی در باکتری های بیماری زای انسانی هستند. از آنجا که پادزیست های گروه بتالاکتام بیشترین درصد پادزیست های استفاده شده در اکثر کشورها هستند، سنجش فراوانی ژن های بتالاکتاماز یکی از ملاک های بررسی گسترش مقاومت پادزیستی باکتری ها است. بنابراین در پژوهش حاضر، فراوانی باکتری های کشت پذیر دارای ژن bla-TEMدر خاک های با کاربری گوناگون آزمون شد.
مواد و روش‏‏ها: تعداد 44 باکتری گرم مثبت و 34 باکتری گرم منفی از خاک های کشاورزی، چراگاه و معدن روی کشتگاه آگار مغذی جدا و برای ردیابی ژن bla-TEM با PCR بررسی شدند. سپس، توان مقاومت باکتری های bla+ به پادزیست ها با روش پخشیدگی دیسک با 7 دیسک آموکسی سیلین، آمپی سیلین، استرپتومایسین، ونکومایسین، تتراسایکلین، داکسی سایکلین و جنتامایسین بررسی شد. در پایان، 5 جدایه bla+ شناسایی شدند که به بیش از یک پادزیست مقاوم بودند. ‏‏
بیشترین فراوانی ژن های بتالاکتاماز در باکتری های گرم منفی و گرم مثبت چراگاه ها دیده شد. در کاربری های کشاورزی و معدن نیز درصد زیادی جدایه bla+ یافت شد که بسیاری از آنها از دید فنوتیپی نیز به آموکسی سیلین و آمپی سیلین مقاوم بودند. تعداد 5 جدایه دارای ژن بتالاکتاماز با مقاومت چندگانه به پادزیست ها شناسایی شدند که باکتری های جنس آمینوباکتر، اکروموباکتر، باسیلوس، بروی باسیلوس و برووندیموناس بودند.
بحث و نتیجه گیری: زیادبودن شمار باکتری های دارای ژن های بتالاکتاماز در همه کاربری ها ممکن است به دلیل کارکردهای دیگر این ژن ها مانند دفع ترکیبات سمی نظیر فلزهای سنگین از زیستگاه آلوده باشد. حساسیت فنوتیپی برخی جدایه ها که ژن های مقاومت به آموکسی سیلین کلاولانیک اسید در آنها شناسایی شد، به درجه های گوناگون مقاومت ژن ها در برابر پادزیست ها وابسته است. برخی باکتری های شناسایی شده از جنس های بیماری زا بودند و وجود این باکتری ها در خاک ها و سرایت آنها به گیاه موجب آسیب به سلامت گیاه می شود. همچنین فراوانی باکتری های دارای ژن های بتالاکتاماز در خاک های کشاوررزی، ناکارامدی روزافزون پادزیست های بتالاکتام را نشان داد.