تعیین یک مدل تجربی برای آبشویی خاک های شور اراضی زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

در مدیریت پایدار منابع طبیعی،اصلاح خاک های شور از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که وجود بیش از حد نمک های محلول در ناحیه ریشه می تواند باعث کاهش جذب آب توسط گیاه به دلیل کاهش پتانسیل اسمزی محلول خاک شود. راهبرد لازم در مواجهه با این مساله، آبشویی نمک های انباشته شده از چنین خاکی است. مهمترین مساله در برنامه های آبشویی، برآورد صحیح مقدار آب مورد نیاز برای اصلاح خاک های شور است. هدف از این پژوهش، ارایه مدلی تجربی برای تعیین مقدار آب آبشویی مورد نیاز و مقایسه نتایج با برخی مدل های تجربی موجود بود. بدین منظور، منطقه ای به مساحت 30 هکتار در بخشی از اراضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه با کلاس شوری و سدیمی S4A1 انتخاب شد. آزمون های صحرایی به روش غرقاب متناوب با استفاده از استوانه های دوگانه و با آرایش مربعی، با یک تیمار و سه تکرار اجرا گردید. در حین آبشویی، از هیچگونه ماده اصلاحی استفاده نشد و تنها با کاربرد 100 سانتی متر آب آبشویی در چهار تناوب 25 سانتی متری اجرا شد. نمونه های خاک پیش، حین و پس از کاربرد هر تناوب آبیاری از اعماق 25-0، 50-25، 75-50، 100-75، 125-100 و 150-125 سانتی متری برداشت و تجزیه های فیزیکی و شیمیایی مورد نیاز روی آنها انجام شد. آب مورد نیاز از رودخانه قزل اوزن تامین شد. چهار مدل به داده های ریاضی برازش و از میان مدل های مورد بررسی، مدل لگاریتمی به عنوان مدل برتر انتخاب شد. با استفاده از این مدل در اراضی زراعی شور دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، به ازای یک واحد حجم منفذی، نزدیک 70% و به ازای دو واحد حجم منفذی حدود 79% از نمک های این خاک ها شسته شدند. بنابراین آبشویی نمک های محلول از نیمرخ خاک های شور این سری خاک مجتمع با روش غرقاب متناوب در کاهش نمک های محلول به ویژه در لایه های سطحی نیمرخ خاک به دلیل تغییرات متناوب میزان رطوبت خاک موثر بوده است.