هم شکلی مسیرنماها در برخی از زبان های ایرانی: رویکردی ریزنحو بنیان
نویسنده:
چکیده:
مقاله حاضر به بررسی هم شکلی مسیرنماها در سه زبان فارسی، کردی کرمانشاهی و لری (گویش مینجایی) می پردازد. این بررسی براساس رویکرد نوین ریزنحو صورت پذیرفته است. از این رو در بخش مقدمه به تفصیل به معرفی این رویکرد و نیز آثار پیشین پرداخته شده است. در بخش دوم، علاوه بر تحلیل مسیرنمایی، پدیده هم شکلی در سه زبان مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مربوط به این زبان ها از گویشوران بومی جمع آوری شده است. ضرورت پرداختن به این موارد هم شکلی نشان می دهد ریزنحو تا چه اندازه پاسخگوی موارد هم شکلی در زبان های ایرانی است و اینکه زبان های ایرانی از چه الگوی هم شکلی تبعیت می کنند. الگوی هم شکلی در زبان فارسی به این صورت است که مکان نما، مسیرنمای مبدا و مقصد با تکواژ جداگانه ای صورت بندی و مسیرنمای مبدا و گذر با تکواژی واحد ظاهر می شوند. در اکثر موارد هم شکلی مسیرنمای مبدا و گذر از نوع ظاهری است، چون فعل در واژگانی کردن گره گذر دخیل است. الگوی هم شکلی در کردی کرمانشاهی تابع نوع و جایگاه فعل در گروه فعلی است. در مورد افعال واژه بست پذیر، اگر فعل آغازی باشد، الگوی هم شکلی به صورت «مکان نما = مسیرنمای مقصد ≠ مسیرنمای مبدا» و اگر فعل پایانی باشد، «مکان نما = مسیرنمای مقصد = مسیرنمای مبدا» است. در مورد افعالی که واژه بست نمی پذیرند دو الگوی «مکان نما = مسیرنمای مقصد = مسیرنمای مبدا» و «مکان نما = مسیرنمای مبدا ≠ مسیرنمای مقصد» برقرار است. الگوی هم شکلی در لری اگر فعل آغازی باشد، به صورت «مکان نما = مسیرنمای مقصد ≠ مسیرنمای مبدا» و اگر فعل پایانی باشد، به صورت «مکان نما = مسیرنمای مبدا ≠ مسیرنمای مقصد» می باشد. این الگو جزء الگوهایی است که برای آن تا به حال مصداقی یافت نشده است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
53 تا 76
لینک کوتاه:
magiran.com/p1755770
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!