رابطه سرمایه اجتماعی خانوادگی و مشارکت والدین در امور مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش آموزان

سرمایه اجتماعی یکی از مباحث مهم اجتماعی است که ابزاری برای دستیابی به انواع دیگر سرمایه ها از جمله سرمایه های اقتصادی، انسانی و فرهنگی است. یکی از حوزه های مهم تاثیرپذیر از سرمایه اجتماعی، نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش است. از این رو پژوهش حاضر با درک اهمیت مسئله سرمایه اجتماعی و بر اساس چارچوب نظری مبتنی بر تاثیرپذیری ابعاد گوناگون تحصیلی دانش آموزان مانند مشارکت والدین در امر آموزش و نیز موفقیت تحصیلی آنان از سرمایه اجتماعی، به تبیین نظری و طرح ادبیات پژوهش و آزمون فرضیات پیرامون سرمایه اجتماعی خانوادگی و تاثیر آن بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان پرداخته است. چارچوب نظری این پژوهش بر پایه نظریه های کلمن در زمینه سرمایه اجتماعی خانواده و ترکیبی از چند نظریه دیگر در این حوزه است. روابط والدین با یکدیگر، دریافت کمک از والدین در حل مشکلات شخصی، صحبت کردن و تعامل با والدین، احساس محبت کردن و صمیمیت از شاخصهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی خانواده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان در پنج منطقه شهر تهران(مناطق 1،5،7،4،12) در سال تحصیلی 94- 1393 می باشد. حجم نمونه آماری این تحقیق 456 دانش آموز (151 پسر و 305 دختر) است که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گرد آوری داده ها از مصاحبه مبتنی بر پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه از اعتبار سازه مناسب برخوردار بوده و ضرایب آلفای کرونباخ نشان دهنده پایایی قابل قبول ابزار است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تغییر سرمایه اجتماعی تاثیری مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد و همچنین به سبب مشارکت والدین در امور مدرسه، سرمایه اجتماعی سهم دیگری از واریانس موفقیت تحصیلی را توضیح می دهد.