ارزیابی ریسک های توسعه فناوری در لایه های مختلف نقشه راه فناوری (مورد مطالعه: مته های حفاری)

بومی سازی فناوری های پیشرفته و راهبردی صنعت نفت و گاز یکی از اولویت های کلیدی صنعت نفت کشور در طول یک دهه اخیر بوده است. از آنجاییکه هزینه ی توسعه فناوری در بخش تجهیزات صنعت نفت بسیار زیاد است، شناسایی انواع ریسک های موجود در این پروژه ها بسیار ضروری است. با این وجود، در فرآیند تدوین نقشه راه فناوری این تجهیزات کمتر به مقوله عدم قطعیت و ریسک توجه شده است. این مقاله تلاش دارد تا به ارائه چارچوبی جهت ارزیابی ریسک براساس لایه های مختلف نقشه راه فناوری بپردازد. در این راستا، پس از بررسی مطالعات پیشین و انجام مصاحبه های اکتشافی، 29 ریسک مهم در چهار لایه نقشه راه شامل لایه های دانش چرایی، دانش چیستی، دانش چگونگی و توانمند سازها شناسایی و طبقه بندی شدند. به منظور ارزیابی این ریسک ها از روش تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن (FMEA) استفاده شد و بر اساس سه شاخص شدت تاثیرگذاری، احتمال وقوع و احتمال شناسایی، اولویت هر یک از ریسک ها احصا گردید. نتایج نشان می دهد که براساس لایه های نقشه راه فناوری، بالاترین میزان ریسک مربوط به لایه توانمندسازها و سپس لایه دانش چرایی است. همچنین بیشترین ریسک در لایه توانمندسازها مربوط به لزوم ارائه ضمانت نامه های با مبالغ بالا و عدم موافقت شرکت های بهره بردار با تست آزمایشی محصول داخلی می شود.