فلات قاره در همسایگی جنوبی

خلیج فارس به عنوان اصلی ترین منبع نفت و گاز مورد مصرف جهان و همچنین محل تقاطع غرب و شرق، جایگاه ویژه ای در ژئوپلیتیک جهانی دارد. در حال حاضر مرزهای دریایی ایران با سه کشور عراق، کویت و امارات افراز نشده است. این عدم افراز باعث تاخیر در فعلیت یافتن ظرفیت های اقتصادی و عدم استخراج منابع هیدروکربنی از مناطق فلات قاره چهار کشور و همچنین تنش بالقوه سیاسی گردیده است. هدف این مقاله تبیین مهمترین چالش حقوقی فلات قاره منطقه خلیج فارس و نقش اختلافات سیاسی و سرزمینی در عدم تحدید حدود فلات قاره بین ایران و سه کشور مزبور است. سوال اصلی مقاله حاضر این است که عوامل اصلی عدم تحدید حدود فلات قاره ایران با سه کشور مزبور چیست؟ روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و از منابع کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شده است. این پژوهش نشان می دهد که نظام حقوقی فلات قاره، تقریبا قاعده خط منصف را برای تحدید حدود و بهره برداری مشترک را در صورت عدم امکان تحدید حدود تجویز می کند. اما به دلیل اختلافات ژئوپلیتیکی و پیشینه روابط پرتنش سیاسی در روابط کشورهای مزبور و همچنین اختلافات ایران با سه کشور در تعریف خط مبدا، تحدید حدود فلات قاره ایران با سه کشور مورد بررسی به تعویق افتاده است. از نظر پژوهش حاضر، گرانیگاه عدم افراز فلات قاره بین ایران و سه کشور دیگر، عدم توافق در تعریف خط مبدا است که بیشتر دلایل سیاسی و نه حقوقی دارد.