بررسی عوامل روانی- اجتماعی موثر بر رفتارهای پرخطر رانندگی در نوجوانان شهر تهران

تصادفات رانندگی یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در سطح جهانی است. در ایران بویژه شهرهای بزرگ مانند تهران، این موضوع به یک مسئله اجتماعی تبدیل شده است؛ که تعداد کثیری از افراد جامعه را به خود درگیر کرده است. این در حالیست که نوجوانان و جوانان بیشترین قربانیان حوادث رانندگی هستند. از این رو هدف از پژوهش حاضر بررسی ابعاد روانی - اجتماعی تاثیرگذار بر رفتارهای پرخطر رانندگی در گروه سنی نوجوانان 17-12 سال در شهر تهران می باشد.
روش پژوهش حاضر کمی(همبستگی) است که در آن با انتخاب نمونه ای 537 نفری از افراد گروه سنی 12 تا 17 سال به بررسی عوامل روانی اجتماعی تاثیر گذار بر رفتارهای پرخطر رانندگی پرداخته شده است. روش نمونه گیری در این پژوهش به شیوه طبقه ای-خوشه ایاز مراکز بیمه، بیمارستان هاو کانون های اصلاح تربیت می باشد.
یافته های پژوهش نشان می دهد از میان عوامل روانشناختی، سه عامل هویت ملی مذهبی، نگرش نسبت به قوانین و پرخاشگری توانستند رفتار پرخطررا در نمونه پسرها پیش بینی کنند که به ترتیب دارای ضرایب B، 24/0، 16/0 و 12/0می باشد که که قویترین پیش بین رفتار پرخطر، هویت ملی مذهبی می باشد. درنمونه دختران نیز، دو عامل سبک فرزندپروری مستبدانه و نگرش نسبت به قوانین توانستند رفتار پرخطررا پیش بینی کنند که به ترتیب دارای ضرایب B، 19/0، 18/0 می باشد که قویترین پیش بین رفتار پرخطر، سبک فرزندپروری مستبدانه می باشد. از میان عوامل اجتماعی، یافته ها نشان می دهد شرکت کردن در طرح همیار پلیس به ترتیب با ضرایب بتای 26/0 و 21/0 قویترین پیش بین برای رفتار پرخطر پسران و دختران نوجوان به شمار می آید.
آنچه در خصوص یافته های پژوهش حائز اهمیت است، این است که پرخاشگری، رفتار قانون شکنانه و هویت ملی مذهبی از میان تمام متغیرهای پیش بین بهتر می تواند تصادفات، نگرش به قوانین و رفتار پرخطر را پیش بینی کند. پرخاشگری و رفتار قانون شکنانه، رفتارهای ناهنجاری قلمداد می شوند که زمینه ساز مشکلات قانونی، ایجاد بزهکاری، مصرف مواد و رفتارهای مخرب دیگر و متعاقب آن ایجاد آسیب ، جراحت و معلولیت های جسمی برای خودشان و دیگران گردد. ضمن اینکه، درگیر شدن نوجوانان در رفتارهای پرخاشگرانه می تواند در ایجاد و تشدید مشکلات رفتاری جدید در آن ها نقش داشته باشد که همین مشکلات بطور باثباتی به دوره های بعدی زندگی نوجوان منتقل می شود.