ارزیابی روش های مختلف توسعه منحنی سنجه رسوب و مدل های شبیه سازی کامپیوتری به منظور تخمین بار رسوبی حوضه آبریز مازندران

هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل بار رسوبی در آبراهه های حوضه آبریز مازندران با استفاده از روش های مختلف تولید منحنی های سنجه رسوب و روش های شبیه سازی کامپیوتری با استفاده از داده های شدت جریان و غلظت رسوب معلق می باشد. به همین منظور شش روش مختلف برای تولید منحنی های سنجه رسوب (داده های خام، داده های کلاسه بندی شده، متوسط ماهانه، متوسط فصلی، متوسط سالانه و داده های دوره های سیلابی- کم آبی) در 26 ایستگاه هیدرومتری دارای آمار بلندمدت (بیش از 29 سال) روی هشت رودخانه این حوضه مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی دقت این منحنی ها با استفاده از چهار معیار آماری مختلف انجام گرفت. نتایج حاصل از این محاسبات نشان داد که منحنی های تولید شده با استفاده از داده های خام کم ترین دقت را در محاسبه بار رسوبی در ایستگاه های مختلف داشته، و در مقابل، منحنی های تولیدشده با داده های متوسط سالانه و داده های کلاسه بندی شده بیشترین تطابق را با داده های اندازه گیری شده دارا بودند. 22درصد مساحت حوضه آبریز مازندران دارای رسوب دهی ویژه زیر 100 و 35درصد نیز بین 200 تا 400 تن در کیلومتر مربع در سال بودند. متوسط خطای محاسبات بار رسوبی در حوضه آبریز مازندران 16/0- (بین 54/0- تا 32/0) بود. نتایج حاصل از شبیه سازی کامپیوتری حوضه با نرم افزار SWAT نیز نشان داد که در آبراهه هایی که منشا رواناب بیشتر ناشی از بارش باران باشد، دقت مدل در برآورد شدت جریان و بار رسوبی آبراهه مناسب خواهد بود و رژیم برفی- بارانی در آبراهه، تاثیر آب زیرزمینی و مخازن و سدها روی آبراهه سبب کاهش دقت مدل در تخمین شدت جریان و بار رسوبی آبراهه خواهد شد.