بازخوانی آراء سارتر در باب تئاتر و اخلاق: هنرمند و مخاطب به مثابه آفرینندگان ارزش های اخلاقی

در اگزیستانسیالیسم سارتر انسان ناگزیر از انتخاب است و با هر انتخاب، ارزش هایی را برمی گزیند و در نتیجه اخلاق مورد نظر خود را می آفریند و با این کار دیگران را نیز به التزام به ارزش ها و اخلاق ساخته خود دعوت می نماید. سارتر معتقد است که انسان در حوزه هنر نیز مانند اخلاق در موقعیت آفرینندگی قرار دارد و به همان ترتیب که اخلاق خود را میسازد به تئاتر و ادبیات شکل می دهد. او معتقد است هدف غایی این هنرها، و نه هنرهای تجسمی، آن است که این جهان را دوباره تملک نمایند و آن را چنانکه هست در معرض تماشا نهند، اما به صورتی که گویی از آزادی بشر سرچشمه گرفته است. از این منظر است که تئاتر نزد وی همراه و همبسته تعهد و التزام و در نتیجه همراه و همبسته اخلاق می شود. ما در این پژوهش در جستجوی نسبت اخلاق و هنر در فلسفه سارتر نشان می دهیم که نزد وی تئاتر رویدادی صرفا زیباییشناسانه نیست بلکه راهنمایی است اخلاقی که قابل تعمیم به جهان واقعی میباشد. در واقع هنرمند از طریق تئاتر جهان را به مخاطب مینمایاند و محدودیتها و امکانات انسان آزاد و مختار را بر صحنه نمایش به تصویر میکشد و این همه نه فقط به قصد آگاهی مخاطب که به منظور وادار ساختن مخاطب به کنشی آگاهانه و اخلاقی در راستای تغییر جهان صورت میگیرد. با اینحال نزد این فیلسوف اگزیستانسیالیست هنرمند تنها ابداع کننده ارزش های اخلاقی به شمار نمیآید بلکه تماشاگر تئاتر نیز در ابداع و آفرینش ارزشها و اخلاق مورد بحث اثر مشارکت فعالانهای دارد.