یک دهه مطالعات پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران در حوزه سرطان و مقایسه آن با کشورهای منطقه و جهان (2006-2015)

بررسی تولیدات علمی، ابزار مناسبی برای سیاست‏گذاری و برنامه ریزی صحیح و شناخت وضعیت گذشته را فراهم آورده و موجب هدف‏دارکردن حرکات علمی و تعیین اولویت‏های پژوهشی و شناسایی نقاط ضعف و کمبودهای موجود می‏شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کمی و کیفی مقالات و مدارک علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان صورت گرفته است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی-توصیفی (مقطعی) و با استفاده از ابزارهای علم سنجی صورت گرفته است. جامعه آماری مطالعه حاضر را 9289 مقاله و مدرک علمی پژوهشگران کشورمان در حوزه سرطان تشکیل می‏دهند که طی سال‏های 2006-2015 در مجلات متعلق به پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس منتشر و نمایه شده‏اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‏افزارهای SPSS، NodeXL و VOSviewer استفاده شده است.
یافته ها: یافته ها نشان داد که تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان طی یک دهه اخیر از رشدی سالیانه 25 درصدی برخوردار بوده است. همچنین ضریب همکاری علمی بین المللی مقالات و مدارک علمی حوزه سرطان 3/19 درصد بوده است. دانشگاه های علوم پزشکی تیپ برتر از مهمترین مراکز تولید کننده مدارک علمی و پژوهشگران کشورهای صنعتی و توسعه‏یافته جهان از مهمترین شرکای متخصصان ایرانی در تولید علم مشترک بوده‏اند. همچنین تحقیقات و مطالعات صورت گرفته در برخی حوزه های علم سرطان از قبیل سرطان صفرا، رحم و کودکان در سطح قابل قبولی قرار نداشته است.
بحث و نتیجه گیری: هر چند به لحاظ کمی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی طی سال‏های اخیر رشد نسبتا قابل قبولی داشته ولی به لحاظ کیفی این مقالات در مجلات معتبر و با کیفیت بالا منتشر نشده‏اند. حمایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه های علوم پزشکی وابسته به آن از محققان و متخصصان پزشکی، افزایش تعاملات و ارتباطات علمی پژوهشگران ایرانی با همکاران خارجی‏شان، افزایش بودجه های مربوط به تحقیق و پژوهش، فراهم نمودن امکانات آزمایشگاهی و برگزاری دوره های آموزشی شیوه های نگارش مقالات علمی جهت افزایش سطح کمی و کیفی مقالات علمی، لازم و ضروری بنظر میرسد.