بررسی امکان تفکیک مرز نواحی رویشی ایران مبتنی بر تغییرات ترکیب گیاهی

در علم اکولوژی، تغییرات تدریجی هر عامل محیطی (گرادیان) با تغییر در ترکیب گونه ای و فرم رویشی خود را به صورت مرز نشان می دهد. تفکیک مرز نواحی رویشی ایران برای مدیریت اکوسیستم به ویژه مدیریت پوشش گیاهی، مسئله-ای بنیادی است. در این تحقیق مرز اکولوژیکی نواحی رویشی ایران (ناحیه رویشی ایران و تورانی استپی تا کوهستانی، ناحیه رویشی ایران و تورانی بیابانی و ناحیه رویشی زاگرسی) که در نقشه ارایه شده توسط پابو (1346) در طول گرادیان اقلیمی مشخص، بررسی و بازبینی می گیرد. مطالعه حاضر در گرادیان اقلیمی دنا- طبس انجام شد. در این گرادیان سه ناحیه رویشی عمده ایران و تورانی بیایانی، ایران و تورانی استتپس تا کوهستانی و ناحیه رویشی زاگرسی قرار دارند. برای تشخیص مرز اکولوژیکی جوامع گیاهی از شاخص های پراکندگی ازجمله نیمه تغییرات، تنوع بتا و انحراف معیار استفاده شد. طبق نتایج حاصله طول گرادیان 06/8 واحد انحراف معیار و نیمه تغییرات 13/15 بدست آمد. با توجه به تغییرات ترکیب گونه-ای، مرز سه ناحیه رویشی ارائه شده توسط پابو (1346) با مرز اکولوژیکی این سه ناحیه که با استفاده از شاخص نیمه تغییرات بدست آمد با تنوع بتای بالای 50 درصد همخوانی ندارد. از اینرو می توان اذعان داشت با محاسبه نیمه تغییرات و تنوع بتا با قاطعیت بالاتری میتوان اقدام به تفکیک و یا اصلاح مرز بین نواحی رویشی نمود.