ماهیت عقد رهن دریایی در قانون دریایی مصوب1343

شاید یکی از مهم ترین و پیچیده ترین اصطلاحاتی که قانون گذار در قانون دریایی مصوب1343 به کار برده است اصطلاح «عقد رهن دریایی» می باشد. اهمیت این نهاد به قدری است که موجب گردیده قانون گذار فصل سوم این قانون را به این موضوع اختصاص دهد. پیچیدگی این عقد از حیث ماهیت و آثار آن می باشد به طوری که نسبت آن با عقد رهن مندرج در قانون مدنی مشخص نیست. قانون گذار، ماهیت این عقد را تعیین ننموده است، با وجود این عده ای (فرمان فرمائیان، 89:1356 و نجفی اسفاد، 80:1378) اعتقاد دارند که ماهیت این نهاد حقوقی با ماهیت عقد رهن مندرج در قانون مدنی مشابه می باشد و فقط آثار این دو عقد با هم متفاوت هستند. اما با رد این نظریه می توان به این نتیجه رسید که این دو عقد، نه تنها در آثار، بلکه در ماهیت نیز با هم متفاوت هستند، زیرا اگر معتقد به تفاوت در آثار آنها باشیم طبعا باید شاهد تفاوت در ماهیت این دو عقد نیز باشیم. به علاوه از یک سو قانون دریایی مصوب 1343 در ماده 42 این عقد را صراحتا مشمول این قانون قرار داده است و از سوی دیگر شرایط و چگونگی انعقاد این عقد، تعیین کننده ی این است که، ماهیت این دو عقد با هم متفاوت هستند. بنابراین، هدف از این تحقیق، تحلیل و تعیین ماهیت عقد رهن دریایی می باشد.