پیش بینی تراز سطح آب دریاچه ارومیه با استفاده از مدل استوکاستیکی باکس- جنکینز و پویایی سیستم

امروزه چالش منابع آب،‏ دغدغه بسیاری از کشورهای خاورمیانه است. این موضوع در ایران،‏ در مورد دریاچه ارومیه که در دهه اخیر دچار بحران شده است،‏ اهمیت دوچندان دارد. با توجه به تغییرات بارندگی،‏ وقوع خشکسالی ها و احداث سدها،‏ تراز سطح آب دریاچه ارومیه دست خوش تغییرات و نوسانات زیادی شده است؛ بنابراین هدف اصلی در این تحقیق،‏ بررسی روش های استوکاستیکی برای شبیه سازی نوسانات و پیش بینی تراز آبی دریاچه ارومیه است تا به کمک آن،‏ بتوان سناریوهایی را برای مدیریت آن تعریف کرد. در ابتدا تراز آب دریاچه،‏ به صورت مستقیم و با استفاده از مدل های سری زمانی در محیط نرم افزار Minitab برای دوره زمانی 32 ساله از سال 1355 تا 1386،‏ شبیه سازی و پیش بینی شد. سپس به مدل سازی دریاچه ارومیه با توجه به رویکرد پویایی سیستم ها در محیط VENSIM پرداخته و پس از آن،‏ شبیه سازی و پیش بینی جریان های ورودی و خروجی به دریاچه با استفاده از مدل های سری زمانی انجام و نتایج پیش بینی وارد مدل شد. مقایسه این دو روش شبیه سازی تراز آب دریاچه ارومیه نشان داد که شبیه سازی جریان های ورودی و خروجی و وارد کردن آن ها در مدل VENSIM نتایج دقیق تری نسبت به شبیه سازی مستقیم تراز سطح آب با استفاده از مدل های سری زمانی در پی خواهد داشت.