بررسی رابطه توزیع جغرافیایی میزان مرگ و میر ناشی از انواع سرطان با مولفه های اقلیمی؛ مطالعه موردی استان اصفهان

پیش به دلیل تاثیر فراوان عوامل محیطی و جغرافیایی بر بروز و پراکندگی گسترده انواع سرطان، پژوهشگران علم جغرافیای پزشکی علاقه مند به مطالعه و شناخت کانون های بحران فراوانی و پراکندگی افراد مبتلا به این بیماری شدند. ویژگی های جغرافیایی و اقلیمی ایران بستر مناسبی را برای بروز و شیوع سرطان در بیشتر مناطق این کشور فراهم کرده است و ایران را به یک کانون بالقوه و مستعد برای ظهور و گسترش این بیماری تبدیل کرده است. بنابراین، هدف از مطالعه حاضر بررسی و شناخت علمی رابطه سه عنصر مهم اقلیمی (دما، بارش و ارتفاع) با میزان مرگ و میر ناشی از انواع سرطان است.
در مطالعه کنونی از روش کتابخانه ای و اسنادی استفاده شد. داده های مورد نیاز در زمینه عناصر اقلیمی (دما، بارش و ارتفاع) از سازمان هواشناسی کشور و داده های مربوط به میزان مرگ و میر ناشی از سرطان (پوست و خال، ریه و برنش، مثانه، مغز، مری، سینه و پروستات) در سطح استان اصفهان از گزارش معاونت سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی (سال 1393) استخراج شد. همچنین، به منظور پهنه بندی اقلیمی استان اصفهان از مدل امبراژه استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزار اکسل نسخه 2010 و برای رسم نقشه های پراکنش و توزیع فضایی انواع بیماری ها در شهرستان های استان اصفهان از نرم افزار ARC GIS استفاده شد.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین میزان مرگ و میر ناشی از سرطان (مری، پروستات، پوست و خال، سینه و مغز) و دما ارتباط مثبت و معنا داری وجود داشت. همچنین، ارتباط آماری بین میزان مرگ و میر ناشی از سرطان ریه، مثانه، مغز، پروستات، سینه، و میزان بارش منفی و معنادار بود. به علاوه، ارتباط آماری منفی و معنادار بین سرطان پروستات، پوست و خال، مثانه، مغز، مری، سینه، ریه و تعداد فوت شدگان یافت شد.
ایجاد یک شبکه ارتباطی مناسب و کارا بین مراکز و موسسات مختلف بهداشتی-درمانی در پیشگیری از گسترش بیماری ها حائز اهمیت است. همچنین، بهره گیری از شیوه های مدل سازی در تخمین کمبودهای بهداشتی-درمانی مناطق به منظور کنترل بروز، شیوع و مبارزه با بیماری های مختلف مفید است.