مقایسه بهره وری عوامل تولید در سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت و نشتی در مزارع سیب زمینی کبودراهنگ استان همدان

روند رشد جمعیت و محدودیت منابع تولید، ضرورت و اهمیت ارتقاء بهره وری این منابع را بیش از پیش نمایان می سازد. با توجه به محدودیت منابع آب و خاک، تنها راه ارتقاء کمیت تولیدات کشاورزی افزایش اثر عوامل تولید است که در پژوهش حاضر در مورد محصول سیب زمینی در دو سیستم آبیاری بارانی و نشتی تحت مدیریت زارعین مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با روش نمونه گیری طبقه بندی شده و با تکمیل پرسشنامه از 95 سیب زمینی کار در منطقه انجام شده است. مقدار آب مصرفی در سیستم نشتی با استفاده از دستگاه WSC فلوم و در سیستم بارانی که از نوع کلاسیک ثابت بود با استفاده از نصب کنتور در ابتدای قطعات و در سه مرحله، با اندازه گیری دبی آبپاش ها انجام شد. در سنجش بهره وری نهاده ها از تابع تولید استفاده شد. برای این هدف و به منظور تعیین رابطه محصول با نهاده های تولید، تابع تولید کاب داگلاس به کار رفت. بر اساس نتایج حاصله، در سیستم آبیاری بارانی میانگین بهره وری بذر و کود فسفات به ترتیب 9/10 و 1/169 کیلوگرم محصول برای هر کیلوگرم بذر و کود فسفات و بهره وری آب، 5/6 کیلوگرم محصول در هر مترمکعب آب اندازه گیری شد. در سیستم آبیاری نشتی میانگین بهره وری بذر و کود فسفات به ترتیب 8/9 و 6/158 کیلوگرم محصول برای هر کیلوگرم بذر و کود فسفات بود. بهره وری آب در این روش آبیاری سه کیلوگرم محصول در هر متر مکعب آب به دست آمد. بنابر این ضرورت دارد برای افزایش بهره وری عوامل تولید و استفاده بهینه از منابع آبی از روش های نوین آبیاری بجای روش آبیاری نشتی استفاده شود.