تاملی بر تکالیف و اختیارات ضابطین دادگستری از منظر دادرسی عادلانه با تاکید بر قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392

به دلیل نقش مهم ضابطین دادگستری در فرآیند تحقیقات مقدماتی و اهمیت مراحل آغازین شروع دادرسی کیفری، مقامات مزبور در این جریان، نقش مهمی ایفاء می کنند و وظایف خطیری بر عهده دارند. قانونگذار، به دلیل همین اهمیت، تکالیف متعددی را بر دوش ضابطان قرار داده است تا مرحله کشف جرم به درستی تحقق یابد. ضابطان دادگستری، از مقامات حاضر در دادسرا هستند و از آنجا که دادسرا حافظ حقوق عامه است، مقامات آن نیز باید در دفاع از حقوق عمومی بکوشند. اقدامات ضابطان به مثابه عملی دو سویه است. از یک طرف، آنها باید حافظ منافع و حقوق عمومی باشند و در فرآیند کشف جرم نهایت دقت را به کار گیرند تا نظم بر هم خورده ناشی از ارتکاب جرم به جامعه بازگردد و از سوی دیگر، همواره به اصل برائت به عنوان اولین و بدیهی ترین اصل حقوق کیفری توجه نمایند. همین مسئله، بر مسئولیت خطیر آنان می افزاید. در هر صورت، ایجاد توازن و تعادل میان این دو موضوع توسط قانونگذار تعیین می شود. قانون جدید آیین دادرسی کیفری با تغییراتی نسبت به قانون قبل به تصویب رسیده است و تکالیف متعددی برای ضابطان درنظرگرفته است تا حقوق متهم که در این مرحله هنوز مجرم شناخته نشده است، به خوبی محقق شود. در این مقاله، به بررسی این تکالیف از منظر حقوق عمومی می پردازیم.