بررسی اثرات جایگزینی کاه ماش با کاه گندم یا سیلاژ ذرت بر عملکرد، تخمیر شکمبه ای و فراسنجه های خونی در بره های نر پرواری

آزمایش حاضر به منظور بررسی اثرات جایگزینی کاه ماش با کاه گندم و سیلاژ ذرت بر قابلیت هضم، عملکرد و جمعیت پروتوزوآی شکمبه در بره های نر عربی انجام گرفت. در مرحله اول پس از تعیین سطح مناسب جایگزینی کاه ماش با کاه گندم و سیلاژ ذرت با استفاده از روش هضم دو مرحله ای، بره ها با جیره های آزمایشی برگزیده از مرحله اول شامل جیره فاقد کاه ماش (شاهد)، 100 درصد جایگزینی کاه ماش به جای کاه گندم (جیره 1)، 25 درصد جایگزینی کاه ماش به جای سیلاژ ذرت (جیره 2) و 50 درصد جایگزینی کاه ماش به جای سیلاژ ذرت (جیره 3) در قالب طرح کاملا تصادفی برای تعیین قابلیت هضم، تخمیر و عملکرد پروار تغذیه شدند. برای تعیین قابلیت هضم، حیوانات در یک وعده صبح با جیره های مورد آزمایش تغذیه شدند و جهت محاسبه قابلیت هضم، مقدار خوراک داده شده، باقی مانده و مدفوع روزانه جمع آوری و وزن آنها ثبت شد. جهت اندازه گیری فراسنجه های خونی و تخمیری شکمبه و شمارش جمعیت پروتوزوآیی شکمبه در روزهای پایانی آزمایش، از دام ها خون و مایع شکمبه گرفته شد. در مرحله دوم، جهت برآورد ضریب تبدیل و افزایش وزن روزانه از بره های نر با میانگین وزن 24 کیلوگرم و سن 5 ماه استفاده شد. طول دوره آزمایش 60 روز شامل 15 روز عادت پذیری و 45 روز نمونه گیری و وزن کشی بود. نتایج تعیین سطح مناسب نشان داد که از نظر قابلیت هضم اختلافی بین جیره های آزمایشی وجود نداشت. نتایج حاصل از آزمایش دوم نشان داد که از نظر مقدار خوراک مصرفی در کل دوره بین جیره ها اختلاف وجود داشت و در جیرهای حاوی کاه ماش (جیره 1 و 3 به استثناء 2) بیشتر از شاهد بود. بیشترین قابلیت هضم مواد مغذی مربوط به جیره یک بود. در مورد فراسنجه های خونی و شکمبه ای مورد ارزیابی، اختلاف معنی داری بین جیره ها مشاهده نشد. از نظر میانگین افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک، اختلاف معنی داری بین جیره های آزمایشی مشاهده نشد. بنابراین، با توجه به عدم اختلاف در عملکرد هضم و پروار بره ها در آزمایش حاضر و حتی نتایج بهتر در برخی موارد نظیر مصرف خوراک کل دوره، افزایش وزن روزانه تا 15 و 30 روزگی و ضریب تبدیل تا 15 روزگی، استفاده از کاه ماش به دلیل ارزان تر بودن و فراوانی آن در فصل هایی خاص از سال به صورت جایگزینی برای کاه گندم یا سیلاژ ذرت کم دانه در تغذیه بره های پرواری توصیه می شود.