بهینه سازی کاربری اراضی با استفاده از ترکیب روش های برنامه ریزی آرمانی و تخصیص چند هدفه اراضی

در سال های اخیر روش های مختلف برای تعیین الگوی بهینه بهره برداری از منابع آب و خاک به کار رفته است. با توجه به اهمیت منابع طبیعی، مدیریت حوزه آبخیز از طریق اصلاح کاربری اراضی و استفاده صحیح از زمین ضروری است. اما برنامه ریزی خطی تک هدفه یک روش کارا در این مورد محسوب نمی شود. در این تحقیق روش چندهدفه برنامه ریزی آرمانی به کار رفته و مدل های بهینه استفاده از زمین در حوزه آبخیز چلگرد ارائه گردیده است. روش پیشنهادی مبتنی بر تعیین مساحت بهینه در کاربری های مختلف شمامل کشت دیم، مرتع، کشت آبی، باغات و بیشه ها و همچنین موقعیت مکانی بهینه آنها می باشد. در تحقیق حاضر دو مدل ارائه شده است. در این مدل ها حداکثر سود و حداقل فرسایش خاک به ترتیب در اولویت می باشند. همچنین محدودیت های مدل های فوق منابع تولید شامل آب و زمین و همچنین مسائل اقتصادی و اجتماعی است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که روش ارائه شده روشی کارآمد در بهینه سازی کاربری اراضی و توسعه پایدار منطقه بوده و می تواند موجب افزایش سود تا 97% و کاهش فرسایش تا 12% شود. همچنین نتایج نشان داد که در شرایط بهینه و در مدل 1، سطح اختصاص یافته به اراضی کشت دیم 33 درصد کاهش و سطح اراضی مرتعی، کشت آبی، باغات و بیشه ها به ترتیب 0، 9، 906 و 82 درصد افزایش و در مدل 2، سطح اختصاص یافته به اراضی کشت دیم 54 درصد کاهش و سطح اراضی مرتعی، کشت آبی، باغات و بیشه ها به ترتیب 1، 9، 906 و 82 درصد افزایش می یابد.