نگاه پسا استعماری به نفرین شدگان زمین اثر فرانتس فانون و غربزدگی اثر جلال آل احمد

فرانتس فانون، نظریه پرداز اهل مارتینیک، در اثر خود نفرین شدگان زمین، امکان مطالعه و بررسی تاثیرات استعمار بر جنبه های روانی ملت های تحت استعمار را فراهم می سازد. از سویی دیگر نویسنده ایرانی، جلال آل احمد، اگرچه تجربه زندگی تحت سلطه استعمار را ندارد، اما در کتاب غربزدگی استعمار را در قالب امپریالیسمی فرهنگی به تصویر می کشد. مطالعه تطبیقی دو اثر، نقاط مشترکی را در شیوه رویکرد این دو نویسنده با مفهوم استعمار، پسااستعمار و غربزدگی آشکار می سازد. هدف از نگارش این مقاله، در ابتدا ارایه مروری بر تاریخ استعمار و غربی گرایی است و در ادامه با نگاهی تحلیلی بر ساختار فرهنگی–اجتماعی دو اثر و با استناد به عقاید نظریه پردازان ادبیات پساستعماری و تطبیقی همچون ادوارد سعید و ژان مارک مورا به مطالعه تاثیراتی که این دو پدیده بر فرهنگ و ادبیات یک جامعه می گذارند، خواهد پرداخت. مقاله حاضر می کوشد تا راهکار های مدنظر هر یک از نویسندگان را در برخورد با این مسائل بررسی و مقایسه نماید.