بررسی ارتباط بین تنوع فعالیت های تولیدی و بهره وری کل عوامل در بخش کشاورزی

استفاده بهینه و کارا از منابع در راستای افزایش تولید و بهبود بهره وری نه یک هدف، بلکه یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. با توجه به اینکه متنوع سازی فعالیت های کشاورزی می تواند از طریق صرفه های ناشی از تنوع و مساعدت های آن موجب بهبود بهره وری کل عوامل تولید شود، از این رو هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی با تاکید ویژه بر میزان و جهت اثرگذاری تنوع فعالیت های تولیدی است. به این منظور با به کارگیری الگوی خودتوضیحی با وقفه های گسترده (ARDL)، عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل تولید بررسی شد. نتایج به دست آمده از برآورد الگوی بلندمدت نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین سطح تنوع فعالیت های کشاورزی و بهره وری کل عوامل تولید وجود دارد به طوری که با افزایش یک درصدی شاخص تنوع فعالیت های کشاورزی، بهره وری کل عوامل تولید 67/15 درصد افزایش می یابد. ضریب جمله تصحیح خطا در این الگو 61/0- به دست آمد که نشان می دهد در هر دوره 61 درصد از عدم تعادل در بهره وری کل عوامل تولید تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک می شود. بنابراین دولت می تواند با یک برنامه جامع به شناسایی پتانسیل های مناطق مختلف کشور بپردازد. سپس با اعمال سیاست های مختلفی مانند توصیه های ترویجی، ایجاد امکانات کشت محصولات دارای پتانسیل و حمایت های همه جانبه حرکت به سمت یک کشاورزی متنوع را تشویق نماید.