بررسی تطبیقی اثر اندازه دولت بر رشد اقتصادی در دو حوزه کشورهای اپک و OECD به روش رگرسیون پنل آستانه ای

به دلیل وجود رابطه مستقیم بین کیفیت زندگی و درآمد، برخورداری از رشد اقتصادی همواره یکی از اهداف ملل مختلف بوده است. از میان عوامل تاثیرگذار بر رشد اقتصادی کشورها به نقش دولت توجه ویژه ای می شود. میزان دخالت های بودجه ای دولت در اقتصاد را با شاخص اندازه دولت نمایش می دهند. بنابراین در این مقاله چهار نوع شاخص اندازه دولت یعنی اندازه دولت بر مبنای مخارج کل دولت، مخارج جاری دولت، مخارج عمرانی دولت و مخارج جبران خدمات کارکنان، ملاک قرار گرفته است. برای بررسی اثر اندازه دولت بر رشد اقتصادی از روش اقتصادسنجی پنل آستانه ای و داده های سال های 2000 تا2010 استفاده شده است. اینکه منبع اصلی تامین بودجه دولت از مالیات باشد یا از منابعی طبیعی مانند نفت، انتظار می رود که اثر حجم مشخصی از دخالت های بودجه ای بر رشد اقتصادی را به شدت متاثر کند. بنابراین دو گروه کشورهای با بودجه برمبنای نفت و بر مبنای مالیات، بررسی و باهم مقایسه می شوند: کشورهای عضو اپک و کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی(OECD). به منظور درنظرگرفتن تفاوت های بین کشوری در هرگروه از کشورها متغیر آستانه ای با توجه به سابقه کشورها استاندارد شده است. این کار نه تنها خللی در مدل وارد نمی کند(چراکه متغیر آستانه ای در روش آستانه ای اساسا وارد مدل نمی شود)، بلکه باعث افزایش دقت نتایج وقتی که داده های تلفیقی به کارمی روند می شود. با توجه به اینکه این روش برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفته وهنوز حواشی آن در ادبیات بحث نشده است کار به هر دو روش استانداردسازی متغیرآستانه ای و معمولی(بدون استاندارد سازی) انجام و نتایج مقایسه می شوند. نتایج برای انواع مختلف مخارج دولت، وجود دو رژیم را تایید می کند و به این توصیه سیاستی می انجامد که کشورهای اپک در راستای افزایش نرخ رشد اقتصادی و با فرض ثبات سایر شرایط باید مخارج کل و عمرانی خود را افزایش دهد، ولی مخارج جاری خود را در حد فعلی نگه دارند. در مورد کشورهای OECD، بالعکس انواع مخارج از حدآستانه ای بهینه بسیار فاصله دارد و باید کاهش یابند به جز در مورد مخارج جاری که حدآستانه ای 19 درصد به عنوان نقطه بهینه معرفی می شود. در مورد مخارج جبران خدمات کارکنان در هردوگروه رابطه ای مثبت با رشد تایید می شود.