استفاده از الگوهای متغیر وابسته گسسته در تحلیل رفتار مصرفی خانوار (مورد مصرف دخانیات)

هدف از نگارش این مقاله، ارائه سیر تکاملی برآوردکننده های مناسب متغیر وابسته گسسته، ارائه نکاتی در مورد تحقیقات صورت گرفته مشابه در داخل کشور، خطاهای متداول در برآورد توابع تقاضا و رویکردهای اقتصاد سنجی نوین در استفاده بهینه از اطلاعات داده هایی با وجود صفرهای مکرر است. بدین منظور، از داده های مصرف دخانیات در سال 1390 برگرفته از مرکز آمار ایران برای 31120 خانوار شهری و روستایی استفاده شده است. ممکن است در مورد مصرف سیگار، حتی بیش از نیمی از مشاهدات صفر و مابقی آنها عددی مثبت باشند. در واقع، بسیاری از افراد اصلا مصرف کننده بالقوه نبوده و مشارکتی در مصرف دخانیات ندارند. در این مطالعه با استفاده از داده های هزینه درآمد خانوارهای شهری روستایی ایران در سال1390 نشان داده شده که برآوردهای حداقل مربعات، توبیت و حتی هکمن از قدرت توضیح دهندگی پایینی نسبت به مدل دابل هاردل (دو مانعی) برخوردار بوده و از این حیث موافق نتایج مطالعات معتبر اخیر صورت گرفته در دنیا بوده است.