سنگ شناسی، زمین شیمی و خاستگاه زمین ساختی توده نفوذی کانسار آهن همیرد، شمال شرق سمنان

کانسار آهن همیرد در 74 کیلومتری شمال شرق سمنان و در منطقه جام واقع شده است. این منطقه در شمال پهنه ایران مرکزی قرار دارد. رخنمون های سنگی این منطقه شامل مجموعه سنگ های آتشفشانی با ترکیب آندزیت تا آندزیت بازالت، توف و آذرآواری های با سن ائوسن میانی هستند که توده های نفوذی مونزونیتی و مونزودیوریتی در آنها تزریق شده اند. کانه زایی آهن در محل تماس توده نفوذی با سنگ های آتشفشانی رخ داده است. حضور گسترده هماتیت همراه با مقادیر فرعی مگنتیت، پیریت، باریت و کلسیت از ویژگی های مهم کانی زایی در کانسار آهن همیرد است. کانی زایی به شکل رگه ای و عدسی هایی با ترکیب هماتیت و به مقدار کمتر مگنتیت است. بر اساس ویژگی های زمین شیمیایی، ماهیت ماگمای تشکیل دهنده توده شبه آتشفشانی همیرد، آهکی- قلیایی و آهکی- قلیایی غنی از پتاسیم بوده و از نوع متاآلومین متعلق به گرانیتوئیدهای نوع I قوس های آتشفشانی است. غنی شدگی عناصر LIL نسبت به عناصر HFS و بی هنجاری منفی Nb و Ti و قرار گرفتن آن ها در گستره VAG نشان می دهد که توده نفوذی شبه آتشفشانی همیرد در یک محیط زمین ساختی ماگمایی قوس آتشفشانی وابسته به فرورانش تشکیل شده است.