سازه های اثرگذار بر بهینگی مصرف آب در آبیاری قطره ای-نواری در کشت گوجه فرنگی

افزایش راندمان و بهره وری آب کشاورزی با بکارگیری سیستم های آبیاری تحت فشار در سطح مزرعه، یکی از مهمترین راهکارهایی است که از سه دهه گذشته در راس برنامه های مدیریت منابع آب کشاورزی قرار گرفته است. اگرچه مسئله چالش برانگیز در زمنیه راندمان و بهره‏ وری بهینه این نوع سیستم آبیاری کماکان بی پاسخ مانده است. این تحقیق با هدف تعیین عوامل اثرگذار بر استفاده بهینه از سیستم آبیاری قطره ای – نواری در راستای بهبود بهره وری آب کشاورزی به روش تحقیق پیمایشی انجام پذیرفت. نمونه مورد مطالعه، 250 نفر از کشاورزان گوجه فرنگی کار بخش های مرکزی و جره- بالاده شهرستان کازرون بوده که به روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب گردیدند. ابزار سنجش، پرسشنامه بوده و مطالعه راهنما در شهرستان ممسنی انجام پذیرفت. یافته ها نشان داد که نگرش نسبت به اهمیت آبیاری بهینه با بهینگی آبیاری، رابطهمعنی دار مثبت و قوی دارد. طبق نتیجه آزمون رگرسیون، نگرش نسبت به اهمیت آبیاری بهینه، کیفیت آب کشاورزی(EC) ، کیفیت خاک زراعی، اولویت های اقلیمی، مقدار مصرف کودها و سموم شیمیایی و شیب زمین زراعی، 76 درصد تغییرات آبیاری بهینه را توضیحمی دهند. همچنین آبیاری بهینه با عملکرد، بهره‏وری آب کشاورزی، هزینه تولید، میزان علف هرز و بیماری‏ های مزرعه رابطه معنی‏ داری دارد. افزایش بهره ‏وری آب کشاورزی تنها با توسعه و بهبود ابعاد فنی سیستم های آبیاری تحت فشار امکان پذیر نیست بلکه توجه به ابعاد انسانی این سیستم ها نقش تعیین کننده دارد لذا برنامه های بهینه سازی استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار باید بر روی نگرش، رفتار و کنترل کننده های رفتاری بهره برداران متمرکز گردد.