ردیابی سرولوژیکی و مولکولی ویروس موزاییک شلغم (TuMV) در علف هرز ناخنک (Goldbachia laevigata) در مزارع زعفران

ویروس موزاییک شلغم (Turnip mosaic virus; TuMV) از خانواده پوتی ویریده و جنس پوتی ویروس، دارای وسیع ترین دامنه میزبانی در بین ویروس های این جنس است. علف های هرز به عنوان منابع نگهدارنده ویروس نقش مهمی در همه گیری آن روی گیاه اصلی دارند. به منظور ردیابی و بررسی حضور TuMV، 44 گونه علف هرز مربوط به هشت خانواده در بهار 1396 از مزارع زعفران شهرستان های قائن، فردوس، سرایان و بیرجند جمع آوری گردید. ردیابی اولیه ویروس در نمونه ها، با آزمون الایزا و RT-PCR با استفاده از آغازگرهای اختصاصی صورت گرفت و نمونه ای که در الایزا و PCR مثبت بود، تعیین توالی گردید. در بین 44 علف هرز، تنها نمونه مربوط به علف هرز ناخنک (Goldbachia laevigata) در آزمون الایزا مثبت بود که در RT-PCR نیز قطعه ای به طول 864 جفت باز مربوط به توالی کامل پروتئین پوششی تکثیر نمود. در درخت تبارزایی حاصل از این جدایه (KHo.IR) در مقایسه با 29 جدایه موجود در بانک جهانی ژن، چهار گروه تشکیل شد که جدایه ایرانی در گروه Basal BR قرار گرفت. بررسی یکسانی نوکلئوتیدی این جدایه با 29 جدایه بانک جهانی ژن، نشان داد که بیشترین تشابه بین جدایه مورد مطالعه با جدایه ایتالیا (AB093600) به میزبان 6/93 درصد و کمترین شباهت با جدایه ای از کانادا (D10927) برابر با 6/87 درصد می باشد. بنابر نتایج، علف هرز ناخنک به عنوان گیاه نگهدارنده TuMV در مزارع زعفران معرفی گردید. تحقیق حاضر اولین بررسی سرولوژیکی و مولکولی TuMV در علف های هرز مزارع زعفران در ایران می باشد.