چندمعنایی فعل حسی دیدن در زبان فارسی: پژوهشی شناختی و پیکره ای

مقاله ی حاضر با رویکرد معنا شناسی شناختی و به روش پیکره ای به مطالعه چندمعنایی فعل «دیدن» در زبان فارسی می پردازد. چندمعنایی شرایطی است که در آن یک واژه، چندین معنای مرتبط به هم دارد. از حوزه های مهم بررسی چندمعنایی در رویکرد شناختی، مطالعه ی افعال حسی است. منظور از افعال حسی، فعل هایی مانند «دیدن»، «شنیدن»، «بوئیدن»، «چشیدن»، «خوردن» و «لمس کردن» است که مربوط به عملکرد حواس پنج گانه اند. پژوهش حاضر تحلیلی بر چندمعنایی فعل «دیدن» به عنوان یکی از افعال حسی در زبان فارسی برمبنای داده های پیکره ای و براساس الگوی آنتونانو (1999، 2013) و سویتسر (1990) ارائه می دهد. از آنجا که اطلاعات مندرج در واژه نامه های مختلف در خصوص معانی فعل «دیدن» یکدستی نشان نمی دهد بر آن شدیم تا در یک مطالعه پیکره ای معانی متفاوت فعل «دیدن» را به دست آوریم و شبکه معنایی آن را ترسیم کنیم. این شبکه ی چندمعنایی می تواند در فرهنگ نگاری و آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان کاربرد داشته باشد.