اثرات رقیق کننده های مختلف و سطوح مختلف قند تره هالوز بر کیفیت منی قوچ دالاق در شرایط انجماد

در تلقیح مصنوعی حیوانات مزرعه ای معمولا از اسپرم منجمد استفاده می شود. یکی از روش های مهم جهت حفظ و نگهداری ذخایر ژنتیکی انجماد اسپرم است که به عنوان یکی از روش های کمک باروری می تواند سبب حفظ کیفیت اسپرم شود. از ابتدای بکارگیری تکنیک تلقیح مصنوعی، رقیق کننده های مختلفی جهت حفظ و نگهداری منی در شرایط مایع و منجمد استفاده شده است. ترکیب و ماهیت رقیق کننده ها از اهمیت زیادی در زنده مانی اسپرم برخوردارند. بدین منظور هدف از این پژوهش بررسی اثرات رقیق کننده های شیر، تریس-زرده تخم مرغ و تریس-زرده تخم بوقلمون و سطوح مختلف قند تره هالوز (صفر، 80، 100 و 120 میلی مولار) بر کیفیت منی قوچ دالاق پس از فرآیند انجماد-یخ گشایی بود.
در این پژوهش نمونه های منی از چهار راس قوچ دالاق 2 تا 3 ساله با استفاده از مهبل مصنوعی جمع آوری گردید. سپس نمونه ها در رقیق کننده های مختلف، رقیق سازی شدند و تیمارهای مختلف قند تره هالوز را دریافت نمودند. نمونه های منی وارد پایوت های 5/0 میلی لیتری شدند و به مدت 150 دقیقه در دمای 4 درجه سانتی گراد خنک شدند و سپس در نیتروژون مایع منجمد گردیدند. پایوت های منجمد شده برای ذخیره سازی به تانک حاوی ازت منتقل شدند. پس از یخ گشایی فراسنجه های کیفی اسپرماتوزوآ شامل درصد تحرک اسپرم، زنده مانی، سلامت غشاء و اسپرم طبیعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش به صورت فاکتوریل 3×4 با استفاده از طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف قند تره هالوز (صفر، 80، 100 و 120 میلی مولار) و رقیق کننده های مختلف (شیر، تریس-زرده تخم مرغ و تریس-زرده تخم بوقلمون) بودند. داده های به دست آمده از این پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SAS (مدل 1/9) با رویه ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مقایسه میانگین داده ها توسط آزمون توکی در سطح خطای 1 درصد انجام شد.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تاثیر سطوح مختلف قند تره هالوز بر درصد تحرک اسپرم، زنده مانی، سلامت غشاء و اسپرم طبیعی معنی دار بود (01/0P<). بیشترین تحرک اسپرم (59/1±33/42 درصد)، زنده مانی (61/1±73/68 درصد)، سلامت غشاء (35/1±06/66 درصد) و اسپرم طبیعی (25/1±66/79 درصد) در سطح 120 میلی مولار قند تره هالوز بدست آمد. تاثیر رقیق کننده ها نیز بر درصد تحرک اسپرم، زنده مانی، سلامت غشاء و اسپرم طبیعی معنی دار بود (01/0P<). بیشترین تحرک اسپرم (38/1±50/42 درصد)، زنده مانی (39/1±25/71 درصد)، سلامت غشاء (17/1±30/53 درصد) و اسپرم طبیعی (08/1±85/73 درصد) در رقیق کننده تریس-زرده تخم بوقلمون بدست آمد.
در کل، با در نظر گرفتن همه شاخص های ارزیابی شده در رقیق سازی منی قوچ دالاق، افزودن 120 میلی مولار قند ترهالوز در رقیق کننده تریس-زرده تخم بوقلمون پاسخ بهتری نسبت به دیگر تیمارها پس از فرآیند انجماد-یخ گشایی نشان داد.