صحفی بودن امامان، انگارهای شاخص در اعتبار احادث اهل بیت (ع)

در قرن اول هجری، مطالبه سند از اصحاب و تابعان برای نقل حدیث مرسوم نبود. به دلیل پیدایش اختلافات میان سخنان منسوب به پیامبر(ص) در قرن دوم، به تدریج مطالبه سند مورد اقبال قرار گرفت. در شرایطی که این رویه در میان عالمان حدیث در حال توسعه بود امامان(ع) برای نقل حدیث به اساتید حدیثی اتکا نمی کردند و از طریق پدران خود روایاتی را نقل می کردند. این روایات نیز، در مواردی که برای آنها سندی ارائه می کردند، مستند به مکتوبات و صحفی بود که از طریق پدرانشان رسیده بود و این طریق از طرق شیوخ شناخته شده حدیث نبود. این رویه، موجب شد تا ایشان را «صحفی» بخوانند. این مقاله، مفهوم این تعبیر را تبیین می کند و نشان می دهد که این ویژگی، بر خلاف نظر مطرح کنندگانش، نه تنها مایه قوت طریق اهل بیت(ع) به پیامبر(ص) در نقل حدیث بوده است، بلکه طریق ایشان را به یک طریق انحصاری معتبر تبدیل کرده است.