واکاوی مرزهای بین المللی ایران از دیدگاه استفان جونز

مرزها که به وسیله عوارض طبیعی، انسان ساخت یا قراردادی مشخص می‏شوند، واپسین حد حاکمیت حکومت ها بر پهنه سرزمینی را مشخص می کنند به گونه‏ای که طی فاصله ای خط مانند و با گذر از خط مرزی میان دو کشور، حاکمیتی دیگر با ساختار سیاسی متفاوت آغاز می شود. حساسیت کارکرد مرز و پیامدهایی که بر امنیت ملی و مناسبات کشورها (همکاری، کشمکش وجنگ) داشته نقش موثری در توجه به آنها داشته است. جغرافیای سیاسی به عنوان دانش اصلی در زمینه پژوهش‏های مرزی پیشینه ای دیرپا و گسترده نسبت به دیگر علوم مرتبط دارد. مطالعات گونه شناسی و طبقه بندی مرزها با پژوهش درباره مرز از نظر کالبدی، فرهنگی و طبقه بندی براساس اختلافات مرزی، جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده است. در این باره، طبقه بندی استفهن جونز از مرزها بر پایه روابط شان با نوع اختلافات مرزی استوار است. با توجه به رهیافت یادشده، مرزهای بین المللی ایران نیز، به عنوان خطوط محصور کننده قلمروهای این کشور، بخش مهمی از مطالعات دانشگاهی و مدیریتی در کشور را تشکیل می‏دهد که بخش کلانی از این مطالعات توسط جغرافیدانان به ویژه جغرافیدانان سیاسی انجام شده‏است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش حاضر درباره مرزهای ایران که ماهیت توصیفی-تحلیل دارد به روش کتابخانه ای گردآوری و از دیدگاه جونز طبقه بندی شده است.